"سازمان فضایی آمریکا (ناسا)" در همکاری با شرکت "لاکهید مارتین" موفق شد سامانه‌های نسل جدید فضاپیمای سرنشین‌دار "اوریون" را راه‌اندازی کنند.

روز گذشته، ساکنین ایالات متحده شاهد وقوع پدیده‌ی خورشید گرفتگی کامل بودند که در صد سال گذشته بی‌سابقه بوده است. گرفتگی کامل خورشید، از غربی‌ترین نقطه‌ی ایالات متحده شروع شد و تا شرقی‌ترین نقطه‌ی آن ادامه داشت. گرفتگی مشابه، در سال ۱۹۱۸ میلادی رخ داده بود. بسیاری از مردم از ایالت‌های مختلف، به نقاطی سفر کردند که گرفتگی کامل در آن‌جا مشاهده می‌شد.

بسیاری از مردم ترجیح می‌دادند که به جای عکاسی و فیلم‌برداری، گرفتگی را مشاهده کنند و از تماشای لحظه‌ای آن لذت ببرند؛ اما در این میان افراد کنجکاوی بودند که تصاویر بسیار زیبایی از خورشید گرفتگی کامل تهیه کردند تا زیبایی آن را به دیگر مردم نیز نشان دهند. این تصاویر، همگی ماندگار می‌شوند و یکی از زیباترین پدیده‌های طبیعی را به آیندگان و افرادی که شانس دیدن خورشید گرفتگی را نداشته‌اند، نشان می‌دهند.

البته هرگاه خورشید گرفتگی کامل رخ می‌دهد، باید یادی از آلبرت اینشتین، فیزیک‌دان برجسته‌ی قرن بیستم کرد؛ زیرا اینشتین بود که برای نخستین‌ بار اعلام کرد نور با عبور از کنار اجرام بزرگ آسمانی، خم می‌شود. خورشید گرفتگی کامل سال ۱۹۱۸ میلادی ثابت کرد که اینشتین درست می‌گوید و از آن زمان به بعد، هرگاه خورشید گرفتگی کامل رخ می‌دهد، باز هم نظریه‌ی اینشتین اثبات می‌شود.

در ادامه می‌توانید گزیده‌ای از بهترین تصاویر خورشید گرفتگی کامل ۲۱ آگوست ۲۰۱۷ در ایالات متحده آمریکا را مشاهده کنید.

گرفتگی بر فراز اورِگان

شخصی به هنگام پرواز بر فراز اورِگان، از پنجره‌ی هواپیما تصویری زیبا از خورشید گرفتگی به ثبت رسانده است.

گرفتگی و عظمت صخره‌ها

شاید بتوان این تصویر را یکی از بهترین تصاویر خورشید گرفتگی نامید. عکاسی که این تصویر را به ثبت رسانده است، می‌گوید چهار روز تمام برای ثبت این تصویر برنامه‌ریزی کرده است. او به همراه دوستان خود به این نقطه آمده و توانسته تصویری زیبا خلق کند.

مراحل گرفتگی

اورِگان، یکی از نقاطی بود که مردم می‌توانستند گرفتگی را به‌طور کامل مشاهده کنند. در این تصویر، مراحل گرفتگی خورشید و کنار رفتن ماه از مقابل آن نشان داده شده است.

حلقه‌ی الماس

حلقه‌ی الماس، به لحظاتی قبل و بعد از خورشید گرفتگی گفته می‌شود. در این لحظه بخشی از نور خورشید ظاهر می‌شود؛ اما هنوز هم ماه بخش عظیمی از آن را پوشانده است و پدیده‌ای شبیه به حلقه‌ی الماس به وجود می‌آورد. این تصویر توسط مَت دروبنیک از بندر کارلستون، کارولینای جنوبی به ثبت رسیده است.

هلال خورشید

در این تصویر، بخشی از خورشید توسط ماه پوشانده شده و هلال خورشید را به وجود آورده است. این تصویر در محوطه‌ی شرکت SparkFun Electronics واقع در نیووت، کلرادو به ثبت رسیده است.

فوران تاج خورشیدی

جزئیات فوران تاج خورشیدی در این تصویر، بی‌نظیر است. این تصویر توسط محسن از مادراس، اورِگان به ثبت رسیده است.

گرفتگی روی نان

نیازی نیست که حتماً برای تماشای خورشید گرفتگی به آسمان نگاه کنید. در این تصویر، شیلا ساند از اورِگان، توانسته است تصویر خورشید گرفتگی را روی یک نان ببنید و به ثبت برساند.

سایه‌های گرفتگی

در این تصویر، عکاس زیر سایه درخت قرار گرفته و توانسته نور خورشید را که از میان شاخه‌ها و برگ‌های درخت عبور کرده و به زمین تابیده است، ثبت کند.

گرفتگی از فضا

ساکنین ایستگاه فضایی بین‌المللی نیز شانس این را داشته‌اند که به هنگام خورشید گرفتگی کامل، در مدار نزدیک به آمریکا حضور داشته باشند و سایه‌ ماه را روی آمریکا مشاهده کنند.

عبور ایستگاه از مقابل خورشید

یکی از عکاسان ناسا، توانسته است به کمک دوربین و تجهیزات مناسب، تصویری از لحظه‌ی عبور ایستگاه فضایی بین‌المللی از مقابل خورشید به ثبت برساند.

لحظه‌ی عبور ماه

همان‌طوری که می‌بینید، ماه در حال عبور از مقابل خورشید است. این تصویر از پارک ملی کاسکادس در واشنگتن به ثبت رسیده است.

آغاز گرفتگی کامل

این تصویر که توسط ناسا به ثبت رسیده، نخستین تصویر از گرفتگی کامل در اورِگان است.

نوری که تاریک شد

در این تصویر، ماه تقریباً به‌طور کامل در مقابل خورشید قرار گرفته و تاریکی آغاز شده است. این تصویر در ایالت اورِگان به ثبت رسیده است.

عبور ماه

در این تصویر، ماه از مقابل خورشید عبور کرده است و آخرین پرتوهای نور خورشید به زمین تابیده می‌شوند.

بگذار نور بتابد

کنار رفتن ماه و تابش مجدد نور خورشید را در این تصویر به‌خوبی می‌توان مشاهده کرد. این تصویر نیز در اورِگان به ثبت رسیده است.

عکاسان کنجکاو

در این تصویر، تعدادی از عکاسان کنجکاو و خوش‌ذوق دیده می‌شوند که می‌خواهند تصاویر زیبایی از گرفتگی کامل به ثبت برسانند. تاریک شدن هوا در این تصویر به‌خوبی مشخص است.

نخستین پرتوها

در این تصویر، عبور نخستین پرتوهای خورشید را پس از عبور ماه مشاهده می‌کنید. نگاه کردن به این نور بدون محافظ، می‌تواند آسیب‌های جبران ناپذیری به شبکیه چشم وارد کند.

مردم مشتاق

در این تصویر که از سیسترز، اورگان ارسال شده، دو دوست را مشاهده می‌کنید که به کمک محافظ چشمی، به خورشید گرفتگی نگاه می‌کنند.

هلال خورشید در لنز دوربین

در این تصویر که باز هم از سیسترز، اورگان ارسال شده، هلال خورشید را می‌توان در لنز دوربین مشاهده کرد. به هنگام خورشید گرفتگی، نباید بدون محافظ، از طریق دوربین به آسمان نگاه کرد.

گرفتگی بر فراز کوه‌ها

این تصویر در جکسون، وایومینگ به ثبت رسیده است. این ایالت، در ناحیه کوهستانی غرب آمریکا واقع شده و خورشید گرفتگی، منظره‌ی بسیار زیبایی در این ایالت به وجود آورده است.

تاریک شدن آسمان وایومینگ

در این تصویر، گرفتگی کامل را مشاهده می‌کنید. این تصویر در پارک ملی گرند تتون واقع در ایالت وایومینگ به ثبت رسیده است.

مستقر کردن تجهیزات

مردم ایالت وایومینگ، ساعاتی پیش از وقوع خورشید گرفتگی، دوربین‌ها و تلسکوپ‌های خود را آماده کردند تا بتوانند خورشید گرفتگی را با جزئیات بیشتری مشاهده کنند.

حلقه‌ی الماس در وایومینگ

پدیده‌ی حلقه‌ی الماس، این‌بار در کَسپر، وایومینگ قابل مشاهده است.

ترافیک سنگین

تراکم ترافیک در بزرگراه ۲۵ به هنگام ورود مردم به کَسپر، وایومینگ. این ایالت، یکی از نقاطی است که مردم می‌توانستند خورشید گرفتگی را به‌طور کامل ببینند. از این رو، افراد بسیاری به این ایالت سفر کرده‌اند.

مراحل گرفتگی در آیداهو

این تصویر در واقع ترکیبی از ۱۱ تصویر مختلف است که مراحل گرفتگی در بویز، آیداهو را نشان می‌دهد. در این ایالت، گرفتگی ۹۹.۵ درصدی اتفاق افتاد؛ اما تاریکی به اندازه‌ای بود که چراغ‌های شهر روشن شدند.

چشم آسمان

در این تصویر، پوشیده شدن خورشید توسط ماه را به‌خوبی می‌توان مشاهده کرد. پیش‌تر، شبیه‌سازهای رایانه‌ای، شکل ظاهری پرتوهای خورشید در جریان خورشید گرفتگی را پیش‌بینی کرده بودند که دقیقاً مشابه این عکس بود. این تصویر، در یوزفول، میزوری به ثبت رسیده است.

گرفتگی پشت ابرها

در ایلینوی، هوا ابری بود و به هنگام خورشید گرفتگی، امکان مشاهده‌ی مستقیم آن وجود نداشت؛ اما منظره‌ای به وجود آمد که ساکنین سایر ایالت‌ها از مشاهده‌ی آن محروم ماندند. این تصویر، یکی از زیباترین مناظر خورشید گرفتگی روز گذشته است.

گرفتگی بر فراز صلیب سفید

صلیب سفید بالد نَب، یکی از ساختارهای مشهور ایلینوی است. روز گذشته، خورشید گرفتگی از بالای ناحیه‌ی نزدیک به این صلیب عبور می‌کرد و عکاسان به آن‌جا رفتند تا بتوانند تصاویر خود را ثبت کنند. گفته می‌شود که روز گذشته ۷۰۰ نفر به این ناحیه آمده‌اند.

عبور نور خورشید از عدسی دوربین

دو نفر در ایالت کنتاکی، خلاقیت جالبی به خرج داده‌اند و از عدسی دوربین خود برای بازتاب نور خورشید استفاده کرده‌اند تا تصویر جالبی از خورشید گرفتگی جزئی خلق کنند.

گرفتگی و فلامینگو

یک مجسمه‌ی بتنی در کارولینای جنوبی را مشاهده می‌کنید که همانند سایر مردم، به تماشای خورشید گرفتگی کامل پرداخته و. البته محافظ چشمی خود را فراموش کرده است!

جزیره پالمز

آسمان جزیره‌ی پالمز نیز ابری بود؛ اما ساکنین این جزیره برای دقایقی توانستند خورشید گرفتگی را از میان ابرها مشاهده کنند.

خورشید گرفتگی کامل بعدی، در سال ۲۰۲۴ در آمریکا قابل مشاهده است. در ایران نیز تاریخ آخرین خورشید گرفتگی کامل به سال ۱۹۹۹ (۱۳۷۸) باز می‌گردد. خورشید گرفتگی کامل بعدی، در تاریخ ۳۰ اسفند ۱۴۱۲ در ایران قابل مشاهده خواهد بود؛ اما برای مشاهده‌ی آن باید به شهرهای جنوبی سفر کنید.

اگر روزی پا به جنگل‌های کپنهاگ گذاشتید و در مسیر حرکتتان انسان‌های غول‌پیکری را دیدید، نترسید! آدم فضایی‌ها حمله نکرده‌اند، تنها ذوق و سلیقه یک هنرمند جنگل را به‌جای زیباتری برای گردش و وقت‌گذرانی تبدیل کرده است. دامبو هدف اصلی خود از خلق آثاری با ابعاد بزرگ در میان جنگل را در دو واژه خلاصه کرده است: اکتشاف و محافظت.

هنر برای ماجراجویان

توماس دامبو، هنرمند بازیافت‌کاری است که درزمینهٔ تولید وسایل منزل و دکوراسیون با مواد بازیافتی فعالیت دارد. او برای ساخت مجسمه‌های غول‌پیکر کپنهاگ از پالت‌های چوبی بلااستفاده و چوب‌های اضافی در جنگل استفاده کرده است.

نکته جالبی که مجسمه‌های دامبو را خاص کرده است، این است که او ۶ مجسمه را بر اساس نقشه خاصی در نقاط مختلف جنگل ساخته است. دامبو توانسته نقشه گنجی از بومیان تهیه کند و بر اساس این نقشه مجسمه‌ها را در قسمت‌هایی درست کرده است که به باور بومیان در آن قسمت‌ها ثروت عظیمی نهفته است. درواقع هدف اصلی او از این کار ماجراجویی بیشتر بوده است. برای پیدا کردن مجسمه‌های دامبو در جنگل‌های کپنهاگ، باید دست به ماجراجویی بزرگی بزنید.

هر ۶ مجسمه منحصربه‌فرد ساخته‌شده‌اند و هنرمند برای ساخت هر مجسمه حس نابی را به کار گرفته است.

مجسمه‌هایی ساخته‌شده از عشق

شاید بتوان گفت توماس تنها به خاطر عشق به طبیعت و هنرش این مجسمه‌ها را ساخته است. مجسمه‌های او در دانمارک و سایر نقاط جهان شناخته‌شده نیستند و در هیچ کتاب راهنمایی هم در رابطه با آثار توماس و نقشه مسیر مجسمه‌ها، نوشته نشده است.

توماس درباره آثار خود می‌گوید:

این‌که کار من در سطح جهانی به‌خوبی دیده نمی‌شود، دلیلی برای ناامید شدن من نیست. باید برای هنرهای محلی هم ارزش قائل شد تا در آینده این هنرها در سطح جهانی دیده شوند، من امیدوارم هنرهای محلی باعث شوند تا مناطق دورافتاده در جهان بهتر دیده شوند.

غول‌های بزرگی چوبی قابل شستشو هستند و همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد از ۶۰۰ پالت چوبی بزرگ برای ساخت آن‌ها استفاده‌شده است. داوطلبان محلی نقش مهمی در ساخت این مجسمه‌ها دارند.

بی‌شک ما در دوران هیجان‌انگیز اکتشافات فضایی قرار داریم. در سال‌های اخیر، جستجو برای حیات فرازمینی و زیستگاهی تازه برای انسان به موضوع بسیاری از مطالعات تبدیل شده است. در این بین، جستجو و کشف سیاراتی شبیه به زمین در ناحیه قابل سکونت، به اولویت اول دانشمندان تبدیل شده است. اما مطالعه‌ی جدید می‌تواند، تعداد سیاراتی را که برای یافتن شرایط قابل سکونت جستجو می‌کنیم، به‌طور چشم‌گیری کاهش دهد.

در منطقه گلدیلاک

موقعیت زمین در فضا عالی است: فاصله زمین به خورشید، نه خیلی نزدیک و نه خیلی دور است، این موقعیت ایده‌آل دمای سیاره‌ی ما را به حدی نگه می‌دارد که بتواند قابل سکونت باشد و از حیات پشتیبانی کند. اکنون یک مطالعه‌ی جدید نشان می‌دهد که ممکن است، پیدا کردن جرم کیهانی در منطقه‌ی گلدیلاک (Goldilock) حتی از پیش‌بینی‌های قبلی دانشمندان هم دشوارتر باشد.

منطقه‌ی گلدیلاک یا قابل سکونت، ناحیه‌ای است که با توجه به فاصله هر سیاره تا ستاره‌ی میزبانش، امکان جریان یافتن آب مایع در آن سیاره وجود داشته باشد. اگر فاصله‌ی این سیاره به ستاره‌اش خیلی نزدیک باشد، آب تبخیر می‌شود و اگر خیلی دور باشد، منجمد می‌شود.

در همین حال، ستارگانی همچون خورشید ما به‌تدریج پرنورتر می‌شوند که ملاک‌های منطقه‌ی قابل سکونت سیارات اطرافش را تغییر می‌دهد. در واقع به این ترتیب، ممکن است دمای سیارات یخی به نقطه‌ای برسد که شرایط قابل سکونت پدید بیاید؛ اما بر اساس مطالعه جدید، همیشه چنین شرایطی نمی‌تواند شانس سکونت پذیری را افزایش دهد.

گرم‌تر از حد تحمل

توانایی سیاره‌ای برای پشتیبانی از دمای حیات، حداقل به دو عامل بستگی دارد: میزان یخ سطحی و مقدار گازهای گلخانه‌ای که به جو سیاره می‌رسند. با این وجود، بسیاری از سیارات یخی فاقد فعالیت‌های آتشفشانی لازمی هستند که بتواند به‌جز بخار آب، گازهای گلخانه‌ای را هم به جو سیاره بفرستد.

بنابراین مطالعه‌ی این تیم تحقیقاتی به رهبری یوان یانگ از دانشگاه پکینگ، مدلی را طراحی کرده‌اند که نحوه‌ی تغییر آب‌وهوای یک سیاره‌ی یخی با جوی از بخار آب را در طول زمان شبیه‌سازی می‌کند. این مدل شبیه‌سازی شده، نشان می‌دهد که برای ذوب یخ‌های سطحی این دسته از سیارات، نیاز به ۱۰ تا ۴۰ درصد انرژی بیشتری نسبت به مقداری است که زمین از خورشید دریافت می‌کند. بدون یخ که گرمای ورودی را بازتاب می‌دهد، این فرایند گرمای شدید، اغلب منجر به افزایش دما می‌شود که در نهایت، آب اقیانوس‌های سیاره را می‌جوشاند؛ و بدون آب، این دنیاها دیگر قادر به پشتیبانی از حیات نخواهند بود.

البته این مشخصا خبر بدی برای جستجوی سیارات قابل سکونت در خارج از منظومه شمسی نیست. با توجه به افزایش ابزارهای قدرتمند، تعداد سیارات فراخورشیدی شناخته‌شده در دو دهه‌ی گذشته از چند سیاره در اواسط دهه ۱۹۹۰، تا هزاران سیاره افزایش یافته است. ناسا تنها در فوریه ۲۰۱۴ اعلام کرد که تلسکوپ فضایی کپلر، شکارچی سیارات، موفق به کشف ۷۱۵ سیاره‌ی جدید شده است. اما تعیین اینکه کدام یک از این دنیاهای دور، ممکن است دارای قابلیت سکونت باشند، دشوار است.

دانشمندان می‌توانند محتوای جو یک سیاره را بر اساس نحوه‌ی عبور نور از آن تعیین کنند؛ فرایندی که قبلا برای تشخیص آب روی سیارات شبیه به زمین مورد استفاده قرار می‌گرفت. اما این روش هم به دانشمندان نشان نمی‌دهد که چه اتفاقی در این سیارات افتاده است. برای جستجوی سیاره‌ای که قابل سکونت باشد و بتوانند روزی به محل زندگی انسان‌ها تبدیل شوند، داشتن این اطلاعات می‌تواند به ما بینش بیشتری در مورد این دنیاهای جدید بدهد.

به لطف اختراع فناوری جدید، ساختمان‌ها به‌زودی خواهند توانست بدون استفاده از پنل‌های خورشیدی، انرژی خورشیدی را به انرژی الکتریکی تبدیل کنند؛ متخصصان انرژی‌های تجدیدپذیر در دانشگاه اِکستِر، در حال توسعه‌ی فناوری جدید و پیشگامی هستند که می‌تواند روند تبدیل ساختمانی معمولی به مجتمع‌های ساختمانی فوتو ولتاییک را شتاب بیشتری بدهد.

این محصولات، همانند سفال‌های خورشیدی شرکت تسلا، می‌توانند بخشی از معماری ساختمان شوند و انرژی الکتریکی تولید کنند. این گروه تحقیقاتی، بلوک‌های شیشه‌ای خلاقانه‌ای ساخته‌اند. بلوک‌ها به‌گونه‌ای طراحی‌شده‌اند که انرژی خورشید را جذب و آن را به انرژی الکتریکی تبدیل کنند. تصور می‌شود ساختمان‌هایی که از فناوری بلوک‌های خورشیدی استفاده می‌کنند بیش از ۴۰ درصد انرژی الکتریکی بیشتری نسبت به ساختمان‌های مشابه ولی با فناوری‌های دیگر، تولید می‌کنند.

مربع خورشیدی

این بلوک‌ه که آن‌ها را مربع‌های خورشیدی می‌نامند، به‌گونه‌ای طراحی‌شده‌اند که علاوه بر ساختمان‌های جدید، در بازسازی ساختمان‌های قدیمی نیز بتوان آن‌ها را به‌صورت یکپارچه با ساختمان قرار داد. طراحی مربع‌های خورشیدی مشابه بلوک‌های شیشه‌ای است که از آن‌ها برای منتشر کردن نور روز به بخش‌های مختلف ساختمان استفاده می‌شود.

مهم‌تر آنکه، مربع‌های خورشیدی هوشمند هستند و تابش‌های خورشیدی ورودی را بر سلول‌های خورشیدی کوچک تعبیه‌شده در آن‌ها، متمرکز می‌کنند؛ این امر موجب افزایش انرژی تولیدی در هر سلول می‌شود. از انرژی الکتریکی تولیدی می‌توان برای استفاده در ساختمان، مغازه یا حتی خودروهای الکتریکی استفاده کرد.

گروه اِکستِر که استارتاپی برای ساخت پنل‌های خورشیدی تأسیس کرده‌اند و مربع‌های خورشیدی خلاقانه نیز بخشی از محصولات آن‌ها است، اکنون در حال جذب سرمایه برای آزمایش‌های اقتصادی محصول و در نهایت ورود مربع‌های خورشیدی به بازار در سال ۲۰۱۸ هستند. حسن بیگ، بنیان‌گذار مربع‌های خورشیدی و پژوهشگر انستیتو محیط‌ زیست و پایداری دانشگاه اِکستِر، می‌گوید:

صنعت مجتمع‌های ساختمانی فوتو ولتاییک، نرخ رشد سالیانه‌ی ۱۶ درصد دارد. تأسیس شرکتی برای ورود به این بازار در بلندمدت برای اقتصاد انگلستان سودمند خواهد بود.

تاپاس مالیک، مشاور علمی ارشد این استارتاپ، می‌گوید:

 هدف‌گذاری ما ساخت فناوری‌های خورشیدی یکپارچه، مقرون‌به‌صرفه، کارآمد و جذابی است که کمترین تأثیر را بر محیط اطراف ما داشته باشد. سرمایه‌گذاری در حوزه‌ی ساختمان‌های فوتو ولتائیک، نیازمند جذب صنعت ساختمان‌سازی است؛ زیرا از این فناوری در توسعه‌ی واحدهای اداری و ساختمان‌های عمومی یا در پروژه‌های زیرساخت نظیر ایستگاه‌های قطار و پارکینگ‌های خودرو استفاده می‌شود.

گروه اِکستِر معتقد است که مربع‌ خورشیدی در مقایسه با بلوک‌های شیشه‌ای رایج، عایق حرارتی بهتری است و انرژی موردنیاز ساختمان را نیز تأمین می‌کند. این فناوری در مراحل اولیه‌ی خود قرار دارد و گروه در حال تنظیم دقیق طرح‌های خود برای انجام آزمایش مربع‌های خورشیدی در سایت‌های آزمایشی است. جیم ویلیام، مدیر تحقیقات تجاری اِکستِر در کورن‌وال، می‌گوید:

واضح است که جهان در حال حرکت به سمت توزیع سیستم‌های انرژی است و سهم در حال رشدی از این سیستم‌ها به انرژی‌های تجدیدپذیر تعلق دارد. این حرکت همراه با رایج شدن خودروهای الکتریکی، به این معنا است که فرصت‌های قابل‌ توجهی برای توسعه‌ی روش‌های جدید تولید انرژی الکتریکی وجود خواهد داشت.

مایکروسافت موفق به طراحی سامانه هوشمند همزمانی به اسم "مغزافزار" شده که می‌تواند به صورت درجا (real time) یاد بگیرد و واکنش نشان بدهد.

پژوهشگران مرکز فناوری و نوآوری سینتک دانشگاه آزاد قزوین به منظور کاهش تعداد خودروهای تک‌سرنشین و هزینه‌های رفت و آمد، سامانه‌ای را راه‌اندازی کردند که با استفاده از آن همه مسافران، از طریق این نرم‌افزار به یکدیگر معرفی می‌شوند و می‌توانند با هم همسفر شوند.

دانشمندان دانشگاه استنفورد و "مرکز تحقیقات، توسعه و مهندسی سرباز ناتیک" ارتش امریکا در حال تولید پارچه‌هایی هستند که به وسیله جریان برق گرم می‌شوند.

دانشمندان دانشگاه "ام‌.آی‌.تی" یک گام به تولید منبع انرژی پاک نامحدود نزدیک شدند.