در سال جاری، طوفان‌های هولناک زندگی میلیون‌ها نفر را در سراسر شمال و مرکز آمریکا تحت تاثیر قرار داده‌اند. سیل‌های ویرانگر میلیون‌ها نفر را از خانه‌هایشان آواره کرده است و آتش‌سوزهایی در سواحل غربی آمریکا و کانادا هم منجر به تخریب میلیون‌ها خانه و آسیب رساندن به زیستگاه‌های حیات‌وحش شده است. بلایای طبیعی سال ۲۰۱۷ سوال‌های زیادی را در مورد مداخلات انسان در طبیعت و عواقب تغییرات آب و هوایی ناشی از فعالیت‌های انسانی در ذهن‌ها ایجاد کرده است. اما با وجودی که این پیامدها به خودی خود آشکار هستند، اما با این وجود بسیاری هنوز باور دارند که تغییرات آب و هوایی دروغین هستند یا حداقل هیچ ارتباطی به انسان‌ها ندارند.

احتمالا نقل قول مشهور رئیس‌جمهور آمریکا و دیگر منکران گرمایش زمین را شنیده‌اید. به عقیده دونالد ترامپ، تغییرات آب و هوایی دروغی ساخته ‌و پرداخته چینی‌هاست تا آمریکا را به لحاظ اقتصادی کنار بزنند! اما با وجودی که مجموعه‌ای از حقایق در این مورد ابهام علمی را باقی نگذاشته‌اند، اما باز هم بسیاری در مورد تغییرات آب و هوایی همچنان ناآگاه هستند.

اوایل سال جاری، ناسا مجموعه‌ای از تصاویر را با عنوان «Images of Change» منتشر کرد که نشان می‌داد انسان چه تاثیر مهلکی طی چهل و پنج سال اخیر روی سیاره ما گذاشته است. این تصاویر ناسا، ذوب شدن یخچال‌های قطبی، عقب‌نشینی صفحات یخی و سیلاب‌ها و دیگر بلاهای طبیعی مرتبط را به خوبی نشان می‌داد. همه این‌ها شواهدی را نشان می‌دهند که تغییرات آب و هوایی کاملا حقیقی‌اند و همین حالا در حال اتفاق افتادن هستند. اکنون زمانی است که این شواهد قطعی را جدی بگیریم و از اشتباهات گذشته خود دست بکشیم.

افزایش سطح دریا در جزیره تووالو

این عکس که در سال ۲۰۰۷ گرفته شده، به زیر آب رفتن شهر فونافوتی را نشان می‌دهد. جمعیت بیش از ۶ هزار نفری این شهر با عواقب واقعی افزایش سطح دریا دست و پنجه نرم می‌کردند. ساکنین تووالو به علت بالاتر رفتن سطح دریا به میزان بیش از ۴.۵۷ متر، شاهد سیل‌های بسیاری در نواحی پرجمعیت بودند. به همین دلیل هم این کشور جزیره‌ای به عنوان یکی از «آسیب‌پذیرترین جزایر اقیانوس آرام» شهرت پیدا کرده است. ساکنان این نواحی دو انتخاب دارند: باید از این جزایر کوچ کنند یا اینکه با عواقب مهلک آن مقابله کنند.

ترک برداشتن کوه یخی لارسن سی

این کوه یخی به طول ۹۱.۴۴ متر در صفحه‌ی یخی شبیه جزیره قطب جنوب واقع شده است. عکسی که مشاهده می‌کنید، نوامبر سال ۲۰۱۶ گرفته شده است. در نتیجه این شکاف، کوه یخی به اندازه ایالت دلاویر (با وسعتی حدود ۷ هزار کیلومتر مربع) از صفحه یخی جدا شده است. همچنین دهم ژوئیه امسال (۱۹ تیر) بود که بیش از 1 تریلیون تن یخ از صفحه یخی لارسن سی جدا شد. یعنی حدود ۱۲ درصد از کل این صفحه‌ی یخی که میزان قابل توجهی است. چیزی که انکارکنندگان تغییرات آب‌وهوایی را واقعا به فکر انداخت، چرا که جدا شدن کوه یخی لارسن تنها چند هفته پس از اظهارات بحث‌برانگیزدونالد ترامپ در مورد خروج این کشور از توافقنامه آب و هوایی پاریس رخ داد. همان‌طوری که به خوبی می‌دانید، کشور ایالات‌متحده آمریکا به تنهایی یکی از عمده‌ترین تولیدکنندگان گازهای گلخانه‌ای جهان محسوب می‌شود.

شکاف صفحه یخی گرینلند

دانشمندان زیست‌محیطی در تحقیقات اخیر خود دریافته‌اند که صفحه یخی گرینلند در اثر ذوب شدن یخ‌ها شکاف برداشته است. در واقع این اتفاق در اثر ذوب یخ‌های بالای پوسته بیرونی زمین رخ می‌دهد.

این یخچال‌ها و صفحات یخی را می‌توان همچون کلونی‌های یخی در نظر گرفت که در حال کاهش هستند و بسیاری از آن‌ها به‌احتمال‌زیاد در آینده نزدیک ناپدید خواهند شد. به‌این‌ترتیب به نظر می‌رسد، این یخچال‌ها و کلاهک‌های یخی محکوم‌به نابودی هستند. تخمین زده می‌شود، حدود ۹۹ درصد از یخ‌های زمین در لایه‌های یخی که جنوبگان و گرینلند را پوشانده‌اند، ذخیره‌شده‌اند. بنابراین حفاظت از این صفحات یخی و جهان، چیزی نیست که بتوان نادیده‌اش گرفت.

 طوفان هاروی

این عکس روز 25 اوت 2017 (3 شهریور) از ایستگاه فضایی بین‌المللی گرفته شد. به این ترتیب، عموم مردم شاهد پیامدهای فاجعه‌بار طوفان هاروی در مرکز تگزاس بودند. این عکس در رسانه‌های مختلف آنلاین و جمعی (تلویزیونی و...) بازتاب گسترده‌ای داشت. اما در این پوشش‌های رسانه‌ای ارتباط ضعیفی بین طوفان و تغییرات آب و هوایی گزارش شد.

کوین ترنبرث، دانشمند ارشد سازمان ملی پژوهش‌های جوی آمریکا، در مصاحبه‌ای با آتلانتیک گفت:

نقش فعالیت‌های انسانی می‌تواند ۳۰ درصد یا بیشتر مجموع بارندگی‌های ناشی از طوفان را در بربگیرد.

اما مرتبط دانستن طوفان‌ها به فعالیت‌های انسانی هنوز نادیده گرفته می‌شود و (حتی گاهی در مباحث علمی ) تا حد زیادی مبهم قلمداد می‌شود.

سیل رود گنگ

این تصاویر ماهواره‌ای هم بخشی از سری تصاویر «Images of Change» ناسا هستند. این سری تصاویر ناسا علاوه بر اینکه تغییرات آب و هوایی را نشان می‌دادند، همچنین به نحوه تاثیر گذاری شهرنشینی و خطرات طبیعی که با این تغییرات سیاره ما را تهدید می‌کنند می‌پردازند. دو تصویر بالا تاثیر شدید سیل سال ۲۰۱۵ در رود گنگ در شمال شرقی هند را نشان می‌دهند. در اثر این سیل زندگی بیش از ۶ میلیون نفر به مخاطره افتاد و دست‌کم ۳۰۰ نفر جان خود را از دست دادند.

کاهش یخ‌های قطب شمال

در خلال سه دهه گذشته، چیزی به لایه‌های ضخیم و قدیمی قطب شمال یعنی بادوام‌ترین یخ‌های قطبی جهان افزوده نشده است. گزارشی که اتحادیه ژئوفیزیک آمریکا در سال ۲۰۰۷ منتشر کرد، نشان می‌دهد که در سال‌های ۱۹۵۳ و ۲۰۰۶، قطب شمال شاهد کاهش بی‌سابقه یخ‌های دریایی بوده است. دو زمستان اخیر، رکورد جدیدی را در کاهش یخ‌های زمستانی قطب شمال نشان می‌دهد.

والت مایتر، متخصص دریا از مرکز سفرهای فضایی گودارد، می‌گوید:

 این یخی‌های قدیمی و ضخیم در واقع حکم سپر یخ‌های دریایی را داشتند. تابستان‌های گرم یخ‌های تازه را ذوب می‌کند، اما یخ‌های قدیمی دست نخورده باقی می‌ماندند. اما این یخ‌های قدیمی در حال سست، نازک و کمتر شدن است. به این ترتیب، این سپر دیگر به‌به خوبی گذشته نیست.

یخ‌های قطبی زمین، با وجود تغییرات فصلی همیشه بوده‌اند. یخ‌های قطبی، از زمانی که انسان‌ها پای به سیاره خاکی گذاشته‌اند، بخش جدانشدنی از کره زمین بوده‌اند و اولین چیزهایی هستند که از فضا قابل‌ مشاهده‌اند. اما ممکن است که در طول زندگی‌مان، شاهد ذوب یکی از بادوام‌ترین یخ‌های قطبی باشیم.

افزایش جذب نور خورشید در قطب شمال

ناسا از سال ۲۰۰۰، از ماهواره‌های خود برای سنجش میزان جذب نور خورشید در قطب شمال استفاده کرده است. از زمان ثبت این سوابق در سال ۲۰۰۰، سطح جذب نور خورشید، ۵ درصد افزایش یافته است. بنابراین، با وجود این افزایش جذب انرژی خورشیدی، یخ‌ها زودتر و در بهار ذوب می‌شوند و یخ‌های ضخیم‌تر و قدیمی‌تر هم دائما به روند فزاینده ذوب و نازک شدن خود ادامه می‌دهند.

ذوب یخ‌های آلاسکا

محققان برآورد می‌کنند که یخچال شمال غربی آلاسکا، ۱۰ کیلومتر عقب‌نشینی کرده است. کوه‌های یخی کوچکی که در تصویر دیده می‌شوند، طی دهه‌های آینده به طور کلی عقب‌نشینی می‌کنند.

شاد اونیل، رییس بخش تحقیقات یخچال‌های طبیعی در مرکز علوم آلاسکا وابسته به سازمان زمین‌شناسی آمریکا گفت:

اینکه چگونه آب‌وهوا باوجود نفوذ انسان طی چند دهه گذشته تغییر کرده، کاملا مشهود است. این شواهد ملموس به‌خوبی به ما نشان می‌دهد که تغییرات آب و هوایی چگونه روی طبیعت تاثیر گذاشته‌اند.

از دهه ۱۹۹۰، عقب‌نشینی یخچال‌های طبیعی آلاسکا، سهم بسیار زیادی در افزایش سطح دریاهای جهان داشته است. سازمان زمین‌شناسی آمریکا گزارش می‌دهد که سالانه ۷۵ میلیارد تن یخ در یخچال‌های طبیعی آلاسکا از دست می‌رود. با این مقدار آب می‌توان استادیوم عظیم یانکی نیویورک را هر سال ۱۵۰ هزار بار پر کرد!

آلودگی هوا در لندن

روز ۱۵ مارس سال ۲۰۱۲، شاهدان عینی قادر بودند که سطح وحشتناکی از آلودگی را مشاهده کنند. ۱۵ مارس روزی بود که رکورد آلودگی هوا در لندن شکسته شد.

به گزارش سازمان بهداشت جهانی:

۹۲ درصد از جمعیت جهان در نواحی زندگی می‌کنند که کیفیت هوا کمتر از میزان مطلوب سازمان بهداشت جهانی است.

در ادامه این گزارش آمده است که از سال ۲۰۱۲، به طور ثابت سالانه ۳ میلیون نفر بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست داده‌اند. گزارشی که به نوعی رویداد «مه قاتل» را به یاد می‌آورد. در واقع بر اساس شواهد ثبت شده موجود از سال ۱۹۵۲، دود عظیم کشنده‌ای به مدت ۵ روز لندن را در بر گرفت که منجر به کشته شدن هزاران شد. اما برخی گزارش‌های اخیر، حتی میزان کشته‌شدگان را بیش از این‌ها و حتی تا 12 هزار نفر اعلام کرده است. رویداد مه قاتل سال ۱۹۵۲، نهایتا در سال ۱۹۵۶ سبب تصویب قانون «هوای پاک» توسط پارلمان بریتانیا شد. اما این رویداد هنوز هم به عنوان یکی ازبزرگ‌ترین فجایع زیست‌محیطی و بدترین فجایع مرتبط با آلودگی هوا در تاریخ نام برده می‌شود.