به گزارش پایگاه اطلاع رسانی شبکه خبر، رادارها از جمله تجهیزاتی هستند که کاربردهای متنوع و مختلفی دارند. مثلا کاربران نظامی یا کاربران کنترل ترافیک هوایی از آن برای کنترل و هدایت مسیر هواپیماها روی زمین و یا در آسمان استفاده می‌کنند، ایستگاه‌های هواشناسی از رادارها جهت پیگرد و شناسایی مسیر حرکت ابرها و توفان‌ها یا گردبادهای مختلف استفاده می‌کنند.جمهوری اسلامی  ایران طی سال های پس از پیروزی انقلاب تلاش کرده با تکیه بر توان متخصصان داخلی در همه حوزه ها علیرغم تحریم های گسترده به پیشرفت های قابل توجهی دست یابد و نیاز کشور را از وابستگی به کشورهای بیگانه مرتفع سازد. افزایش توان دفاعی کشور نیز در همین راستا و به منظور مقابله با تهدیدات خارجی در دستورکار متخصصان بومی قرار گرفت تا آنجا ساخت جدیدترین تجهیزات دفاعی نوعی از دانش بومی تلقی شود که در این میان افزایش توان پدافند هوایی از جمله مهمترین این اقدامات بوده است که تاکنون با پیشرفت های چشمگیری بویژه در حوزه های راداری همراه بوده است.
لذا دراین راستا باید اذعان داشت که جمهوری اسلامی ایران هم اینک درزمینه طراحی، ساخت و تولید انواع و اقسام رادارهای پیشرفته و فوق مدرن نظامی و غیرنظامی که از قابلیت های چند منظوره بسیار فوق العاده ای در زمینه پایش مرزهای زمینی و آبی و همچنین شناسایی، رهگیری و اکتشاف اهداف هوایی متحرک و با سرعت بالا و همچنین مهار تهدیدات هوایی برخوردارند، در رده چند کشور سطح اول و قدرتمند در این حوزه می باشد که حتی قدرت های بزرگ اروپایی و صهونیست ها نیز آن را فراتر از حد تصور غربی ها توصیف می کنند.
آنچه مشخص است این است که مقابله با تهدیدات هوایی دارای چند مرحله است که آشکارسازی یا به عبارتی پیدا کردن و شناسایی اهداف، کنترل حسگرها و سامانه های سلاح و درگیری با اهداف مراحل سه گانه مقابله با تهدیدات هوایی است. آشکارسازی توسط رادارهای هوایی صورت می گیرد و درگیری با اهداف به وسیله سامانه های پدافند هوایی.
توانمندی راداری و کشف پرنده های رادار گریز مهمترین وجه توان پدافند هوایی کشور است که می تواند ورود هرگونه هواپیمای جاسوسی یا جنگنده ای به خاک کشور را نشان داده و ردیابی کند. توانمندی راداری کشور در رزمایش ولایت ۸۹ با اخطار به ۲هواپیمای جاسوسی آمریکا که قصد نزدیک شدن به مرزهای کشور را داشتند به اثبات رسید. امروزه با استفاده از سامانه های دیده بانی ثابت و متحرک و همچنین رادارهای متحرک تمامی نقاط کشور از جمله فضاها و نقاط کور تحت پوشش قرار گرفته است. بنابراین در ادامه جهت اثبات توانمندی های راداری که مهمترین وجه پدافند هوایی کشور است، به معرفی نمونه های پیشرفته ای از رادارهای ایرانی پرداخت می شود.

رادار سه بعدی عصر
رادار مراقبتی «عصر» نخستین رادار سه بعدی ساخت ایران و یکی از مهمترین و جدیدترین ابزارها و تجهیزات مراقبت هوایی در ایران است که پس از تلاش بی وقفه و پنج ساله متخصصان و دانشمندان جهاد خودکفایی نیروی دریایی ارتش، مورد رونمایی قرار گرفت. رادار مراقبتی و سه بعدی عصر که در آن واحد 100 هدف را رهگیری می کند، در واقع راداری است که با برد متوسط برای کشف و رهگیری اهداف هوایی متحرک با سرعت بالا و سطح مقطع راداری کم طراحی و ساخته شده است که در یگان های شناور نصب خواهد شد.
استفاده از فناوری های آرایه فازی در ساخت آنتن، نیمه هادی در تقویت کننده های توان فرستنده، فرستنده و گیرنده گسترده و استفاده از پردازش های پر قدرت «اس پی جی ای» در رادار عصر، این قابلیت ها امکانی را برای این رادار فراهم کرده است که دارای پهنای باند وسیع، قابلیت اطمینان بالا و در نتیجه توان عملیاتی بسیار خوبی دارد. همچنین در این رادار کاهش توان مصرفی، شناسایی و رهگیری اهداف هوایی در سه محور برد، سمت و ارتفاع و همچنین حرکت در مرز دانش برای طراحی و ساخت این رادار و استفاده از ترانزیستور، رادار پرقدرت بومی با قابلیت های ویژه را برای ایران اسلامی به ارمغان آورده است.
رادار عصر که در باند اس عمل می کند نیاز عمده یگان‌های شناور کشور در رده ناو و بالاتر را در زمینه هشدار اولیه هوایی برطرف می کند. باند  اس برای کار در محیط های دریایی و شرایط مختلف آب و هوایی بسیار مناسب بوده و طول موج آن بین 8 تا 15 سانتیمتر است. در این رادار از آنتن مسطح استفاده شده است که از نظر مشخصات عملکردی بهتر بوده و امروز بیشتر رادارهای پیشرفته از چنین آنتهایی استفاده می کنند.

رادار ملی؛ نخستین رادار ایرانی
اولین نمونه راداری در ایران که به صورت بومی طراحی و ساخته شد «رادار ملی» است که در حدود 450 کیلومتر برد دارد. این رادار در کنار گیرنده‌های دیجیتالی «ناظر 1 و 2» که به سامانه های راداری موجود در آن زمان افزوده شدند ساخته شد. در سال 1377 مقدمات طراحی و تولید رادار ملی به وجود آمد. بر همین اساس از این سال تلاش‌های فراوانی انجام گرفت که در نهایت به طراحی و ساخت رادار ملی منجر شد. نتیجه تحقیقات کارکنان مجرب رادار پیرامون فناوری های روز دنیا باعث شد تا رادار ملی با شرایط برد بسیار بالا و تفکیک‌پذیری فاصله‌ای و زاویه‌ای بسیار خوب و از همه مهم‌تر برای قطع وابستگی از دنیا ساخته شود. در واقع با توجه به ساخت داخل بودن این رادار برد بلند امکان پوشش سطح گسترده ای از کشور که قبلاً مقدور نبود با ساخت تعداد کافی از آن ممکن شد. مهم‌ترین مزیت رادار ملی، راحتی کار برای تیم فنی و فرآیند تعمیراتی است زیرا این رادار به دلیل استفاده از فناوری های نوین به سرعت عیب‌یابی و رفع عیب می‌شود. مزیت دیگر آن آسایش تیم عملیاتی است زیرا این رادار علائم (اسکوپ‌) بسیار روشن و واضحی دارد و کاربر آن، اهداف مورد نظر را از بین اهداف ثابت به راحتی پیدا می‌کند. مزیت دیگر رادار ملی خودکار شدن بسیاری از عملکردهای آن است بطوریکه به راحتی به شبکه مکانیزه و یکپارچه پدافند‌ هوایی کشور متصل می‌شود.
محدودیت رادار ملی بویژه در مورد محدودیت‌های راه‌اندازی، نسبت به رادارهای موجود کمتر است. درحال حاضر رادار ملی حداقل در شرق، شمال و غرب کشور وارد خدمت شده و به عنوان بخشی از زنجیره نظارت هوایی در فواصل طولانی و هشدار زودهنگام به کار می رود. رادار ملی نشان داده است که شرایط جوی در کارکرد آن تأثیر بسیار اندکی دارد و در تمام فصول سال و انواع محیط های مرطوب، کوهستانی و حتی کویری ازمایش شده و کمترین ایراد و محدودیت را نسبت به رادارهای موجود نشان داده است. این رادار هم برای اخطار اولیه و هم برای رهگیری هوایی کاربرد دارد و داده های تولیدی توسط آن به مراکز فرماندهی و آتشبارهای عملیاتی ارسال می شود تا سریع ترین واکنش نسبت به شرایط نشان داده شود.
برد رادار ملی در حدود 450 کیلومتر است که آن را در رده رادارهای برد بلند هشدار زودهنگام قرار می دهد. آنتن رادار آن ساختاری سه تکه و میله ای - شبکه ای دارد. در نتیجه از جرم آنتن کم شده و مقاوت آن در مقابل باد نیز مناسب است. این رادار از نوع ثابت است که در مواضع مشخص راداری نصب شده و به نظر می رسد که نوع نیمه متحرک یدک شونده نیز داشته باشد.

رادار ثامن
نام ثامن بر روی دو نوع رادار ایرانی گذاشته شده است. یک رادار هواشناسی ثامن و دیگری یک رادار نظامی در باند وی اچ اف. این رادار نظامی قرار بوده رونمایی و معرفی شود. همانطور که اشاره کرده بودیم باند وی اچ اف از باندهای طول موج بلند است که برای کشف اهداف با سطح مقطع راداری پائین که رادارگریز تلقی می شوند توانمند است. البته در زمینه رادارهای هوایی غیر نظامی چند نمونه دیگر غیر از ثامن نیز مطرح شده اند که شامل رادارهای هواشناسی و تقرب فرودگاهی هستند.

رادارهای کاشف 1 و 2
کاشف -1 راداری تمام متحرک، میانبرد، در باند اس با برد بیشینه 150 کیلومتر و سقف 14هزار متر بوده و عملکرد آن دو بعدی است به این معنی که دو مختصه مکانی هدف را نسبت به خود می سنجد. کاشف -1 توان خروجی 800 کیلووات داشته و با توجه به برد خود به عنوان رادار هشدار ثانویه بکار می رود. با توجه به فرکانس مورد استفاده، کاشف توانایی کشف اهداف با سطح مقطع راداری پائین مانند پهپادهای کوچک و موشک های کروز را هم دارد. برای تضمین عملکرد بالای کاشف در فضای نبرد قابلیت مقابله با جنگ الکترونیک نیز برای آن ایجاد شده است. آنتن این رادار که از نوع سهموی است قابلیت گردش 360 درجه و با سرعت های دورانی 3، 6 یا 12 دور بر دقیقه را به تناسب موقعیت راهکنشی (تاکتیکی) و حضور تهدیدات در منطقه مدنظر دارد. کاشف همچنین نقشه ای از کلاتر (بازتاب های عوارض سطحی) داده و می تواند مناطق حساس را به صورت تقویت شده در نمایشگرهای چندمنظوره خود نمایش دهد. کاشف توانایی کشف اولیه بیش از 100 هدف و ردیابی در حین جستجوی 20 هدف را دارد.
تمامی زیرسامانه های این رادار شامل مولد برق، اتاق خدمه و سامانه های پردازش و کنترل و ارتباطات و اجزای مکانیکی بازکردن و حرکت دادن رادار در یک کامیون مستقر شده اند که یکی از عوامل تحرک بالای این مجموعه است. قابلیت این رادار در آماده شدن به کار و یا خروج از وضعیت کاری برای حرکت به منطقه ای دیگر بسیار بالا بوده و در زمان کمتر از 30 دقیقه آماده به کار می شود.
نسل دوم از خانواده رادارهای ایرانی کاشف، کاشف -2 است که با بهسازی های مختلف بر روی کاشف -1 بوجود آمده است. برد نهایی این رادار تا 200 کیلومتر بوده که حدود 33 درصد افزایش  نسبت به نسل قبلی را نشان می دهد. کاشف -2 توانایی ردگیری و ثبت اطلاعات تا 1000 هدف را دارد که افزایش 900 درصدی آن نسبت به نمونه پیش از خود بسیار قابل توجه است. همچنین برق مصرفی آن 30 کیلووات است. فرستنده و گیرنده در این رادار کاملاً از زیرسامانه هایی با فناوری حالت جامد بهره مند شده اند که باعث افزایش قابلیت های عملیاتی و همچنین افزایش اطمینان پذیری زیرسامانه های مربوطه می شود.آنتن کاشف -2 به دلیل مشبک بودن، جرم کمتری داشته و در نتیجه به توان الکتریکی کمتری برای چرخش نیاز دارد و دوام اجزای متحرک آن نیز بیشتر گردیده و مقاومت آن در برابر باد نیز تا حدودی بهبود می یابد.
در مجموع رادارکاشف -2 به عنوان نمونه ای میانبرد، پرتحرک، سرعت آماده شدن بالا، ظرفیت عملیاتی بالا و قیمت مناسب که ساخت تعداد کافی از آن را ممکن می سازد در حلقه های میانی پدافندی قابلیت استقرار در نواحی مختلف را داشته و با توجه به اتصال از طریق خطوط امن انتقال داده به شبکه یکپارچه کنترل و فرماندهی هوشمند مرتبط بوده و پوشش کارآمدی را به وجود می آورد. لذا باید گفت کاشف های ایرانی از اجزای مهم شبکه دفاع هوایی کشور برای ردگیری اهداف پنهانکار بوده و با تحرک بالای خود در نواحی لازم مستقر می شوند.

رادارهای مطلع الفجر 1 و 2
رادار مطلع الفجر -۱ از اولین نمونه های رادارهای داخلی با توانایی مناسب در کشف اهداف پنهانکار است. وجود این رادار که در زمره رادارهای با برد متوسط به بالا قرار می گیرد در باند وی اچ اف کار می کند و محصول تفکر استفاده از کلیات یک سامانه موجود برای رسیدن به سامانه ای پیشرفته و قابل، با اتکا به توانمندی نیروهای داخلی در زمینه های پیشرفته ای چون مخابرات، الکترونیک و رایانه است. برد این رادار که ۳۶۰ درجه را پوشش می دهد در حدود ۳۰۰ کیلومتر بوده و سقف ارتفاع قابل پوشش آن ۲۰ هزار متر است که بیشتر از پیشترین سقف پرواز بسیاری از هواپیماهای نظامی معمول بوده و ارتفاع تاکتیکی اهداف را ارائه می دهد. این رادار به همراه مکانیزم های استقرار، سامانه های پردازشگر، کنترل و نمایشگرهای کاربران،  ادوات مخابراتی و سامانه تولید برق همگی توسط یک تریلر حمل می شوند که توان تحرک بالایی به آن می دهد. این رادار همچنین از سامانه های ضدجنگ الکترونیک نیز بهره مند است و پایداری خوبی در فضای نبردهای مدرن خواهد داشت.
قابلیت کدینگ بر اساس الگوهای بومی با احتمال کشف پائین، شبکه عیب یابی خودکار، قابلیت پرش فرکانسی هم به صورت تصادفی و هم تابع الگوریتم مورد نظر در کنار طراحی مدولار (ماژولار) و امکان گسترش از دیگر ویژگی های قابل ذکر سامانه مطلع الفجر-۱ است. این رادار قابلیت عملکرد شبانه روزی داشته و کاربری و تعمیر و نگهداری آن آسان است. همچنین قابلیت جهش فرکانسی تا ۱۰۰ پله، برخورداری از سامانه های ضدجنگ الکترونیک، امکان استفاده به صورت شبیه ساز آموزشی و قابلیت ردگیری همزمان ۱۰۰ هدف و نگهداری سابقه اهداف از دیگر توانمندی های این رادار است. طول موج این رادار بالا بوده (فرکانس پایین) که قابلیت کشف اهداف پنهانکار (رادار گریز) را به خوبی فراهم می کند. مواد جاذب امواج راداری که در هواپیمای پنهانکار استفاده می شود طول موج بالا را بازگشت داده و در نتیجه کشورهایی که به چنین رادارهایی دسترسی دارند از فاصله مناسبی موفق به کشف چنین هواپیماهای ارزشمندی می شوند.
رادار مطلع‌الفجر-۲، یک رادار متحرک برد بلند مراقبت هوایی و هشدار زودهنگام در باند وی اچ اف است که می‌تواند به طور مستقل عمل کرده و یا به عنوان بخشی از یک سامانه پدافندی و البته جزئی از شبکه یکپارچه پدافند هوایی باشد. این رادار قابل استفاده در تمام شرایط آب و هوایی و یک رادار مدرن با پردازش کوهرنت و با اجزای تماماً بهره مند از نیمه هادی ها است که می‌تواند اهداف هوایی را تا برد ۴۸۰ کیلومتر و همچنین اهداف با سطح مقطع پایین را آشکارسازی و ردگیری کند.
استفاده از تجهیزات الکترونیکی پیشرفته نظیر نیمه هادی ها باعث افزایش مدت زمان قابل کارکرد و کاهش احتمال بروز خرابی در این رادار شده و میزان زمان مورد نیاز برای تعویض و تعمیر قطعات آن را نیز کاهش داده است. مطلع الفجر -۲ که عملکردی سه بعدی دارد از برد مناسب، از قابلیت اندازه گیری زاویه، جهت، سرعت و ارتفاع اهداف پروازی به روش مقایسه سیگنال بین ۲ کانال مستقل موجود در رادار برخوردار است. تجهیزات فرستنده و گیرنده در این نسل از رادارهای مطلع الفجر به طور کامل بومی سازی شده و به مرحله تولید انبوه رسیده است.
با استفاده از این رادار دوربرد که ۶۰ درصد افزایش در برد نسبت به نسل قبلی داشته است مساحت بسیار بیشتری از کشور با هر دستگاه از آن تحت پوشش قرار می گیرد. به عنوان مثال تمام آسمان خلیج همیشه فارس تنها با یک رادار مطلع الفجر-۲ که به عنوان مثال در جنوب غربی استان فارس مستقر باشد از شرق تنگه هرمز و سواحل کشور کوچک امارات تا سواحل کشور کوچک تر کویت و در جنوب نیز تمام مساحت کشورهای بحرین و قطر تحت پوشش قرار گرفته و ده ها هدف مختلف را با دقت بالا کشف و ردیابی می کند.

رادار علیم؛ نمونه ای از رادارهای پیشرفته پسیو
علیم یکی از نمونه های رادار پسیو ساخته شده در کشور است. رادارهای پسیو بدون انتشار امواج و با دریافت بازتاب های راداری ناشی از فرستنده های دیگر کار کشف اهداف را به انجام می رسانند. این فرستنده ها شامل طیف وسیعی از جمله امواج فرستنده های رادیو و تلویزیون است. این نوع رادارها مزایای قابل توجهی دارند از جمله توانمندی ویژه در کشف اهداف با سطح مقطع راداری پائین و اهداف پروازی در ارتفاع و سرعت کم. همانطور که بیشتر نیز راجع به عملکرد رادارهای بایاستاتیم و مولتی استاتیک گفته شد دریافت امواجی که توسط هواگردهای پنهانکار به سمتی غیر از فرستند منحرف شده اند یکی از روش های کشف این گونه هواگردها است. رادارهای پسیو هم در واقع نوع خاصی از رادارهای مولتی استاتیک بوده و در نتیجه در کشف این اهداف موفق هستند.
همچنین مواد به کار رفته در هواگردهای پنهانکار نسبت به امواج با طول موج بلند کارایی نداشته و مانند یک هدف معمولی دیده می شوند. به همین دلیل امواج رادیویی، تلویزیونی و تلفن های همراه برای کشف این وسائل مفید هستند. رادارهای پسیو با دریافت بازتاب های ناشی از این فرستنده ها کار کشف و ردگیری اهداف را به انجام می رسانند. همچنین رادارهای پسیو به دلیل اینکه انتشار امواج ندارند توسط سامانه‌های دشمن کشف نشده و در نتیجه از حمله دشمن در راستای سرکوب پدافند هوایی مصون باقی می‌مانند. رادار علیم ساخت ایران بردی بین 250 تا 300 کیلومتر دارد که برای کشف و کمک به شکار سریع اهداف ارزشمندی چون جنگنده‌ها و هواپیماهای ضربتی رادارگریز و همچنین موشک‌های کروز که به طور معمول در ارتفاع کمتر از 20 متری سطح زمین پرواز می‌کنند ابزار ارزشمندی به حساب می‌آیند.

غدیر؛ راداری که پهپاد پرودیتور آمریکایی را شناسایی کرد
سامانه راداری غدیر با برد 1100 کیلومتر و ارتفاع قابل پوشش 300 کیلومتر برای اولین بار در سال 1390 مورد استفاده عملیاتی قرار گرفت. این رادار برای کشف اهداف هوایی، هواپیماهای رادارگریز، موشک‌های کروز و موشک‌های بالستیک و نیز ماهواره‌های در مدار پایین (لئو) طراحی و ساخته شده است. این سامانه راداری توانایی کشف موشک‌های سریع بالستیک را نیز داشته که در این زمینه در رزمایش پیامبر اعظم-6 مورد استفاده قرار گرفت.
رادار غدیر در واقع یکی از نشانه های پیشرفت فوق العاده نظامی ایران بشمار می رود. چنانکه «طال عنبر» عضو مرکز موسوم به مرکز پژوهش‌های راهبردی هوافضای رژیم اسرائیل (فیشر) با تأکید بر قدرت فناوری ایران در این رادار می گوید: «کشورهای اندکی در دنیا چنین رادار پیشرفته‌ای دارند که قادر باشد در آن واحد اهدافی متعدد را دنبال کند». همچنین اشعه‌هایی که این رادار چندمنظوره که راداری بسیار پیشرفته به حساب می آید، ارسال می‌کند، الکترونیکی است و نیازی به چرخش یا انحراف خود رادار ندارد.
شناسایی پهپاد امریکایی توسط رادار غدیر و فراری دادن این هواپیمای جاسوسی نشان از مجهز شدن ایران به ابزار نظامی پیشرفته است که نشریه صهیونیستی«اسرائیل دیفنس» در گزارشی اذعان کرده است: «روشن شد که صنعت نظامی ایران پیشرفته‌تر از آن است که غرب ارزیابی کرده است؛ آنچه ایرانی‌ها برای اولین بار به خصوص رادار چندمنظوره «غدیر» را به نمایش گذاشتند، وجود قدرت تکنولوژی مؤثر از نوع درجه یک را ثابت می‌کند». در واقع کشورهای اندکی در دنیا چنین رادار پیشرفته ای همانند غدیر دارند که قادر باشد در آن واحد اهدافی متعدد را دنبال کند.

رادار سه بعدی سامانه مصباح
رادار سه بعدی سامانه مصباح که آنتنی متشکل از 9 المان خطی دارد، وظیفه جستجو و کشف اهداف را داشته و ضمن تشخیص دوست از دشمن داده های مربوط به زاویه در سمت، ارتفاع و فاصله تا هدف ار برای بخش آتش تأمین می کند.این سامانه که به صورت بومی و توسط متخصصان داخلی طراحی و تولید شده است از حجم و وزن پائینی و سرعت پردازش بالایی برخوردار بوده و دقت آتش را برای این سامانه به میزان بسیار زیادی افزایش داده است. همچنین ضمن گردش 360 درجه ای آنتن، قابلیت ردگیری اهداف در ارتفاع کم نیز از جمله توانمندی های این رادار است.

رادار الوند
الوند نام سامانه راداری است که بنابر اعلام مسئولان مربوطه در سه رده برد شامل برد کوتاه، متوسط و بلند ساخته شده است. حداقل دو نوع از آن ها با تکمیل تمامی آزمایش ها وارد یگان های قرارگاه پدافند هوایی خاتم الانبیاء شده اند. این رادار به سامانه های ضدجمینگ جدید مجهز بوده که مطابق با نیازهای روز طراحی شده است.

رادار طارق
این رادار با هدف ایجاد یک رادار زمینی برد کوتاه قابل حمل توسط نفر طراحی و ساخته شد. پس از دو نمونه اولیه با تلاش متخصصان دانشگاهی نمونه سوم این رادار برای تولید آماده گردید. برد آشکارسازی این رادار جمع و جور برای انسان 4.5 کیلومتر، برای خودرو 8 کیلومتر و برای بالگردها 6 تا 8 کیلومتر است.بیشینه خطای طارق در برد 50 متر و در زاویه سمت، 4 درجه است. آنتن آن از نوع میکرواستریپ آرایه ای بوده و بیشترین مقدار توان برای فرستنده تنها به 10 وات می رسد. این رادار در باند ایکس کار کرده و بازه سرعت شیء قابل ردگیری توسط آن بین 3 تا 200 کیلومتر بر ساعت معدل 83 سانتیمتر بر ثانیه(نزدیک به سرعت راه رفتن انسان) تا 55.6 متر بر ثانیه است.طارق نیز می تواند به شبکه راداری کشور متصل شده و می تواند از راه دور کنترل شود.همچنین می توان از طارق در سامانه های کنترل آتش استفاده کرد. جرم کل مجموعه این رادار شامل آنتن، سه پایه و سامانه پردازشگر کمتر از 30 کیلوگرم است که حمل آن را توسط یک تا دو نفر ممکن می سازد.

رادار جی اس آر 110
این رادار 25 کیلوگرمی نیز از جمله رادارهای کوتاه برد با مأموریت اصلی مراقبت زمینی است. برد آشکارسازی آن برای خودروهای سبک و کوچک تا 5 و برای خودروهای سنگین تا 6.4 کیلومتر است. آنتن این رادار توانایی گردش 360 درجه در راستای افقی را داشته و سرعت هدف قابل تشخیص برای آن بین 3 تا 100 کیلومتر بر ساعت است. جرم کلی رادار با تجهیزات جانبی 30 کیلوگرم است.
از دیگر ویژگی های آن توانایی بالا در مقابله با جنگ الکترونیک، احتمال ردگیری شدن کم، فیلتر پردازش پالس داپلر، قابلیت تحرک بالا، آماده سازی سریع، فرستنده حالت جامد، آنتن آرایه ای میکرواستریپ، تشخیص و ردگیری اهداف به صورت دستی و خودکار، قابلیت شکل دهی دیجیتالی به موج و فشردگی پالسها، قابلیت کنترل از راه دور کامل، قابلیت نظارت بخش بخش با محور و پهنای قابل انتخاب است.
رادار افق
خانواده رادارهای افق به منظور پایش دریایی به عنوان رادار ساحلی توسعه یافتند. این رادار توانایی شبکه شدن با سامانه های راداری و پدافندی و اتصال به سامانه های کمک ناوبری از جمله Speed Log و GPS را داشته و توانایی ردگیری 100 هدف دریایی از جمله ویژگی های بارز افق برای راداری در این رده است. یکی از نمونه های رادار افق در باند ایکس کار می کند که برخی از مشخصات عملکردی آن شامل توان ارسالی 25 کیلووات، سرعت چرخش آنتن 24 و 42 دور در دقیقه به صورت 360 درجه و برد اسمی 96 مایل دریایی معادل 177.6 کیلومتر است.نمونه هایی از این رادارهای دریایی قابلیت نصب روی شناورها را دارند و با توانایی بالای خود در کشف و تعداد بالایی هدف، قابلیت های شناورهای رزمی کشورمان را در اطلاع از موقعیت اطراف بسیار افزایش داده اند.

رادار اسکوارپیر؛رادار اصلی سامانه ی موشکی اس ۲۰۰
رادار اسکوارپیر که رادار اصلی سامانه موشکی اس ۲۰۰  است، برای هر دو منظور کشف و ردگیری اهداف به کار می رود. برد این رادار در برابر اهداف کوچک بین 260 تا 300 و بیشینه برد آن 500 کیلومتر است.

رادار آرایه فازی نجم 802
رادار آرایه فازی نجم 802 ساخت ایران یک رادار آرایه فازی با قابلیت جست ‌وجو و ردگیری چندگانه اهداف هوایی است که برای استفاده در سامانه‌های پدافند هوایی برد متوسط طراحی و ساخته شده. این رادار در حالت جستجو می تواند اهداف را در برد متوسط آشکارسازی و آنها را با بهره گیری از قابلیتTWS ردگیری نماید.با بهره گیری از توانایی تی دبلیو اس در حالی که رادار مشغول ردگیری یک یا چند هدف شناسایی شده است، بخشی از توان خود را نیز برای جستجوی مجدد اختصاص داده و در واقع هوشیاری مجموعه پدافند نسبت به فضای تحت پوشش بیشتر می شود زیرا با وجود این قابلیت در صورت حضور اهداف جدید در پهنه آسمان، سامانه از وجود آن ها مطلع خواهد شد.
در حالت ردگیری با مدیریت منابع رادار و استفاده از روش شکل ‌دهی پرتو دیجیتال، رادار نجم قادر است اهداف را به صورت همزمان از فاصله متوسط ردگیری کند. با روش شکل دهی پرتو می توان امواج را در جهات مورد نظر تقویت یا تضعیف کرده، بهترین مسیر را برای سیگنال های ارسالی و مشخصات مقدار و فاز آنها را مطابق شرایط تنظیم نمود.پویش بسیار سریع محیط (در حد میلی ثانیه)، مقاومت بالا علیه اقدامات ضد الکترونیک و کشف بسیار مشکل محل رادار توسط سامانه ‌های الکترونیکی گیرنده و هشدار راداری دشمن از جمله مهمترین ویژگی های عملکردی این رادار پیشرفته است. این رادار دارای دو نوع اصلی فعال(اکتیو) و غیرفعال(پسیو) هستند که در نوع فعال، می توانند تا 1000 بار در ثانیه تغییر فاز داده و در صورت بروز اشکال در گیرنده و فرستنده ها، کل رادار دچار اختلال نمی‌شود.این رادار یکی از انواع رادارهایی است که با فناوری بومی و دانش متخصصان جوان داخلی ساخته شده و در کنار سایر رادارهای بومی کار حفاظت هوشیارانه از آسمان ایران اسلامی را بر عهده خواهد داشت.

رادارهای کاوش/جویا/هادی
این سه رادار از اجزاء سامانه پدافند هوایی موشکی مرصاد هستند. در این سامانه رادار جستجو و کشف هدف «کاوش» کار یافتن اهداف را بر عهده دارد. اهداف کشف شده دسته بندی و ارزیابی شده و اطلاعات به واحد فرماندهی و کنترل ارسال می شود. رادار جستجوگر ارتفاع پست «جویا» نیز برای کمک به کشف و ردگیری اهدافی که در ارتفاع پایین پرواز می کنند ایفای نقش می کند.
با کمک این رادار مرصاد توانایی انهدام اهداف پروازی در ارتفاع پایین را نیز دارد. با تشخیص مرکز کنترل آتش سامانه، وظیفه ردگیری و قفل روی اهدافی که خطرناک تر تشخیص داده می شود به رادار ردگیر «هادی» سپرده شده و این رادار که سامانه های الکترواپتیکی نیز با آن همراه و هماهنگ و روی آن نصب شده اند کار تأمین اطلاعات لازم برای هدایت موشک نیمه فعال راداری را به سمت هدف تا لحظه اصابت به آن به انجام می رساند.
سامانه مرصاد قابلیت شناسایی هدف در فاصله 150 کیلومتری توسط رادار کاوش، قفل نمودن روی آن در فاصله 80 کیلومتری و مورد هدف قراردادن آن در بیشینه برد 45 کیلومتری را دارد. در مورد رادار کاوش نیز باید به این نکته اشاره کرد که نسبت به نمونه قبلی یک آنتن سفید رنگ هم به بالای آنتن اصلی اضافه شده که مربوط به سامانه تشخیص دوست از دشمن است. با توجه به تهدیدات روز که اهداف با سطح مقطع راداری(RCS) کم هستند، در طراحی این سامانه تلاش زیادی شده است تا قابلیت درگیری مؤثر با این تهدیدات ایجاد شود که منجر به ایجاد توانایی کشف اهداف با سطح مقطع بسیار کم در حدود 0.5 مترمربع و در فاصله 110 کیلومتری شده است. با این ویژگی اغلب موشک ها، پهپادها و هواپیماهای جنگنده نسل چهارم پیشرفته به اهدافی عادی برای مرصاد تبدیل می شوند.
به عنوان مثال برای سطح مقطع راداری جنگنده اروپایی تایفون(که اخیراً توسط عربستان سعودی به خدمت گرقته شده) اعدادی در حدود 0.014 تا  0.42 را ذکر کرده اند که توسط مرصاد قابل کشف خواهد بود زیرا محاسبات با فرمول های پایه ای کارکرد رادارها نشان می دهد سامانه ای که هدف 0.5 مترمربعی را در 110 کیلوکتری کشف می کند هدفی با سطح مقطع راداری 0.01 مترمربع را در برد بیش از 40 کیلومتر کشف خواهد کرد از این رو با اضافه کردن قابلیت هایی نظیر شبکه کردن سامانه های راداری مرصاد با هم این قابلیت از بعضی جنبه ها افزایش نیز خواهد یافت. رادارهای این سامانه دارای قابلیت های بالایی در زمینه اقدامات متقابل الکترونیکی(ضد جمینگ) بوده و در نتیجه از پایداری بالایی در محیط نبرد برخوردار هستند.

رادار بصیر 110
این رادار نیز برای استفاده در مأموریت های مراقبت زمینی و پایش مرزها ساخته شده است. با کمک داده های تولیدی این رادار کار مدیریت منطقه تحت پوشش و دیده بانی سامانه ای ممکن شده و حتی نوع اهداف نیز تشخیص داده می شود. این رادار دارای انواع مختلفی از جمله نمونه های 110بی/دی/پی و پی- اس است.
این رادار به سامانه مکان یابی جهانی نیز مجهز بوده و توانایی تشخیص سرعت اهداف را دارد. شبکه سازی و کنترل از راه دور، فرستنده و گیرنده از نوع نیمه هادی، برخورداری از کنسول و سامانه پردازش رایانه ای و کارکرد در باند ایکس از دیگر قابلیت های رادار بصیر است. باند ایکس شامل طول موج 2.5 تا 4 سانتیمتر و فرکانس 8 تا 12 گیگاهرتز بوده و به دلیل مشخصات الکترومغناطیسی خود توانایی تشخیص اهداف کوچک را دارد و معمولاً خود این رادارها نیز سبک و کوچک هستند. بصیر نیز به همین دلیل قابلیت حمل شدن توسط نفرات و خودرو را دارد و ده ها دستگاه از آن توسط نیروی انتظامی در امر پایش مرزها به کار می رود. نمونه هایی از بصیر روی خودروهای تاکتیکی سبک و متوسط نیز نصب شده اند و بنابراین از قابلیت تحرک بسیار بالایی برخوردار هستند.
برد آشکارسازی بصیر برای نفر پیاده 6 کیلومتر، برای خودروی سبک 12، خودروی سنگین 20 و برای بالگردها 25 کیلومتر است و با توجه به تسلیحات محموله در بالگردهای دنیا که بردهای بسیار کمتر از 25 کیلومتر دارد، بصیر در صورت نیاز می تواند در نقش هشدار زودهنگام برای واحدهای پیاد در خطوط مقدم ایفای نقش کرده و به هدفگیری سریعتر سامانه های توپخانه ای و موشک های دوش پرتاب کمک کند.

رادار نبو
شاید بهترین و پیشرفته ترین رادار اعلام شده در مجموعه دفاع هوایی کشور، رادار روسی «نبو» باشد. نبو یک رادار کششی برد بلند و مخصوص هشدار زودهنگام هوایی است که در باند وی اچ اف کار می کند.این رادار تمام دیجیتالی به عنوان یکی از پیشرفته ترین رادارهای زمین پایه جهان که حضور آن در ایران تعجب کارشناسان خارجی را نیز برانگیخت با استفاده از فناوری های پیشرفته ای چون آنتن آرایه کاوش الکترونیکی فعال(AESA)  و البته با المانهایی در فرم یاگی و هدایت الکترونیکی امواج کار برای شناسایی اهداف، رهگیری و تعقیب زاویه ای تک پالس ها را نیز به انجام می رساند و قابلیت تصویر سازی 4 بعدی برای بی اثر کردن اخلالگرهای دیجیتال را دارد.

رادار تقرب فرودگاهی
هواپیماهای نزدیک شونده به یک فرودگاه پس از وارد شدن به حریم آن تحت کنترل مرکز مربوطه در آمده و برای فرود ایمن راهنمایی می شود. بار اصلی در سنجیدن وضعیت هواپیماها در این فرایند بر عهده «رادار تقرب فرودگاهی» است که یکی از اصلی‌ترین سامانه‌های فرودگاهی به شمار می‌رود. رادار ساخته شده برای این منظور قادر است از فاصله 30 کیلومتری فرودگاه هواپیما را تحت کنترل و هدایت خود گرفته و تا لحظه نشستن و پارک هواپیما آن را هدایت کند.

رادار هواشناسی آسمان
رادار «آسمان» نخستین رادار هواشناسی کشور است که با نظارت و مشارکت مرکز باروری ابرها در کشور با صرف چهار میلیارد و 200  میلیون ریال اعتبار توسعه داده شده است. از این رادار برای نظارت بر تغییرات شرایط ابرها، حرکت، تراکم و برخی ویژگی های دیگر آنها در محدوده ای با وسعت قابل توجه استفاده می شود.