حضرت امام زین العابدین(ع) پس از شهادت پدر گرامیشان امام حسین(ع) در عاشورای سال ۶۱ قمری، در ۲۳ سالگی به مقام امامت نایل آمدند و در سخت‌ترین و دشوارترین تاریخ امت اسلام، رهبری شیعیان و محبان اهل بیت(ع) را بر عهده گرفتند و راه و روش پدران و نیاکان پاک‌نژاد خویش را استمرار بخشیدند.

امام سجاد(ع) بسیاری از آموزه‌های اخلاقی، سیاسی، اجتماعی و سایر معارف دینی را با زبان دعا و در مقام راز و نیاز با معبود خویش ابراز می‌نمودند.

آن حضرت، در واقعه کربلا حضور فعال داشتند و از آغاز مبارزه امام حسین(ع) علیه یزید بن معاویه، در کنار آن حضرت بودند و در سفر سیدالشهدا(ع) از مدینه به مکه و از مکه به عراق و سرزمین کربلا، ایشان را همراهی کردند.

در روز عاشورا که تمامی یاران امام حسین(ع) به اذن آن حضرت و پس از آن، خود اباعبدالله(ع) وارد میدان نبرد شده و با دشمنان جنگیدند و سرانجام مظلومانه به شهادت رسیدند، امام زین العابدین(ع) بر اثر بیماری و تب شدید از جنگ با دشمنان بازماندند و به اراده الهی زنده ماندند تا به عنوان حجت خدا بر روی زمین و امام امت و جانشین پدرشان اباعبدالله الحسین(ع)، سکان کشتی طوفان زده امت را هدایت و رهبری نمایند.

در کتاب ارشاد شیخ مفید آمده که درباره تاریخ شهادت امام زین العابدین(ع)، گرچه تمامی مورخان و سیره نگاران، اتفاق دارند که این واقعه عظیم در ماه محرم واقع شد، ولی در تعیین روز و سال وقوع آن اتفاق نظر و دیدگاه واحدی وجود ندارد؛ برخی روز دوازدهم محرم، برخی هیجدهم محرم و برخی دیگر بیست و پنجم ماه محرم را روز شهادت ایشان می‌دانند. هم چنین درباره سال شهادت آن حضرت با اینکه اکثر مورخان، سال ۹۵ را ذکر کرده‌اند، برخی سال ۹۴ قمری را بیان نموده‌اند.

امام سجاد(ع) و نشر دین اسلام

حجت الاسلام عبدالله حاجی صادقی، جانشین نماینده ولی فقیه در سپاه پاسداران در گفت‌وگو با خبرنگار مهر درباره ابعاد شخصیتی چهارمین امام شیعیان، اظهار کرد: اقداماتی که اهل بیت امام حسین(ع) با محوریت امام سجاد(ع) انجام دادند از عوامل مهم ماندگاری و زنده ماندن فرهنگ عاشورا بود.

وی ادامه داد: امام سجاد(ع) از نظر عاطفی و جسمی رنج و سختی زیادی دیدند و مصیبت‌های بیشتری را نسبت به دیگر ائمه(ع) تحمل کردند و پس از واقعه عاشورا رنج‌های جسمی زیادی را متحمل شدند.

نماینده ولی فقیه در سپاه پاسداران گفت: حکومت بنی امیه سر برادران و پدر امام سجاد(ع) را بالای نی شهر به شهر چرخاندند که این موضوع برای امام زین العابدین(ع) سخت و سنگین بود و سبب شد تا امام سجاد با وضعیت روحی سختی مواجه شوند.

امام سجاد(ع) و حضرت زینب(س) با خطبه‌های بی‌نظیر خود اسلام و جریان عاشورا را زنده نگه داشتند

حجت الاسلام حاجی صادقی افزود: امام سجاد(ع) در دوران خفقان سخت بنی امیه عالی‌ترین معارف الهی، برنامه‌های دینی و روحیه حماسی را با دعاهای خود نشر دادند.

وی با اشاره به اینکه امام زین العابدین(ع) و حضرت زینب(س) با خطبه‌های بی‌نظیر خود اسلام و جریان عاشورا را زنده نگه داشتند، عنوان کرد: پایداری یک نهضت از ایجاد آن سخت‌تر است و این اقدام را امام زین العابدین(ع) انجام دادند.

نماینده ولی فقیه در سپاه پاسداران تصریح کرد: شیعیان‌ همان گونه که بقای دین را مدیون امام حسین(ع) هستند و هرچه دارند به برکت امام حسین(ع) است؛ بعد از امام حسین(ع) هم مدیون امام زین العابدین(ع) هستند.

صحیفه سجادیه بهترین منبع شناخت معارف دینی است

حجت الاسلام بهرام دلیر، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی نیز در این زمینه در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، عنوان کرد: زندگی امام سجاد(ع) سرشار از نیایش حضرت حق است و بهترین منبع عارفانه‌های دینی است.

وی ادامه داد: صحیفه سجادیه بهترین منبع شناخت معارف دینی است و می‌توانیم در زمینه عقاید، اخلاق و شناخت‌های دینی به آن مراجعه کنیم.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: از نگاه بنی امیه قیام کربلا به نقطه پایانی رسیده بود، اما امام سجاد(ع) در مجلسی چنان سخنرانی کرد که تمامی ظلم‌های یزید را برملا کرد و یاد و نام امام حسین(ع) و واقعه کربلا را برای همیشه زنده نگه داشت.

امام سجاد(ع) و تربیت جامعه

آیت الله اسدالله ایمانی، عضو مجلس خبرگان رهبری نیز در همین زمینه در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: مردم جامعه امام سجاد(ع) به دنیا وابسته بودند که این موضوع سبب شد امام زین العابدین(ع) برای تبیین نهضت عاشورا و معارف الهی از روش بیان و ادعیه استفاده کند.

وی ادامه داد: امام سجاد(ع) برای تربیت این بخش از جامعه حرکت عظیمی را آغاز کردند که در این زمینه امام سجاد(ع) فرمودند هنگامی که از کربلا بازگشتیم در مکه و مدینه به تعداد انگشتانمان یار نداشتیم که در چنین محیطی باید یک ادبیات خاص دیگری مورد استفاده قرار بگیرد و با مردم صحبت کرد و مخاطبان خاص خود برای تبیین نهضت عاشورا آماده کرد.