کبد تقریبا ۵۰۰ وظیفه‌ی حیاتی در بدن انجام می‌دهد که مهم‌ترین آن‌ها تبدیل کردن مواد غذایی به انرژی، دفع سموم از بدن، ذخیره‌ی ویتامین‌ها و املاح بدن است. برای داشتن طول عمر بیشتر، باید از عادت‌ها و عواملی که باعث تخریب کبد می‌شود، دوری کنید.

۱. نوشیدن آب کم

به این علت که ۶۵ درصد بدن ما از آب تشکیل‌ شده است، نوشیدن مقدار کافی از آن در روز برای بدن توصیه می‌شود. دکتر مایکل نیل شروود در مورد اهمیت این موضوع می‌گوید دهیدراسیون یا کم‌آبی بدن که در آن بدن دچار کمبود آب می‌شود، مستقیما روی کبد اثر می‌گذارد و باعث جلوگیری از سم‌زدایی بدن می‌شود.

در نتیجه اگر به اندازه‌ی کافی آب به بدنمان نرسد، سم‌زدایی کبد مختل و سموم در بدن انباشته‌ می‌شود که در درازمدت تأثیرات بدی بر سیستم ایمنی بدن می‌گذارد. در صورت ادامه‌دار بودن این روند، بیماری‌هایی در بدن بروز خواهد کرد. دکتر نیل شروود تأکید زیادی نسبت به مصرف آب سالم و بدون مواد افزودنی مانند زنوبیوتیک دارد.

۲. نوشیدن الکل

همه‌ی ما به‌خوبی از تأثیرات مخرب الکل بر بدن آگاه هستیم. لزوما مصرف بیش از حد الکل به کبد آسیب نمی‌رساند؛ مقدار خیلی کمی از آن هم می‌تواند. دکتر جان اسکندِر متخصص گوارش می‌گوید استفاده‌ی بیش از حد الکل به نسبت جنس، فرهنگ و فرد بیمار متفاوت است.

نوشیدن الکل موجب التهاب کبد و آسیب به بافت کبد شده که در نهایت باعث سیروز می‌شود. سیروز یک بیماری کشنده است که در آن کبد به علت وجود زخم عمیق در آن، قادر به فعالیت نیست.

۳. سیگار کشیدن

بر اساس گزاش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری، سالانه ۴۸ هزار آمریکایی در اثر مصرف سیگار جانشان را از دست می‌دهند. مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۱ نشان داد که ۵۰ درصد افراد مبتلا به سرطان کبد، سیگاری هستند. به علت وجود مواد شیمیایی مضر در سیگار، نه‌تنها باعث آسیب به سلول‌های کبدی می‌شود، بلکه سلول‌های دیگر عضوها را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد.

۴. اضافه وزن

تقریبا هیچ کس علاقه‌ای به داشتن وزن اضافه ندارد. اضافه وزن منجر به تجمع چربی در اطراف کبد می‌شود که به بيماري كبد چرب غیر الکلی (NAFLD) معروف است. دکتر براون در این رابطه می‌گوید:

كبد چرب غیر الکلی یعنی آسیبی که بافت چربی به دلیل اضافه وزن به کبد وارد می‌کند و كبد چرب الکلی همان‌طور که از اسم آن مشخص است، به دلیل مصرف  بیش از حد الکل پدید می‌آید.

در ادامه او تأکید می‌کند که آسیب هر دو بیماری كبد چرب غیر الکلی و الکلی روی کبد به یک میزان است. با تغذیه‌ی  مناسب و دوری از غذاهای چرب و همچنین ورزش مداوم، می‌توانید از بروز این بیماری جلوگیری کنید.

۵. مصرف زیاد قند و شکر

شما هم شاید بارها شنیده‌اید که نباید قند و شکر را بیشتر از حد مجاز مصرف کرد. شاید با دانستن آسیبی که مصرف قند و شکر به بدن وارد می‌کند، از استفاده‌ی آن صرف نظر کنید. یکی از مضرات استفاده‌ از شکر، ازدیاد فروکتوز در کبد است. هنگامی‌ که فروکتوز در کبد به چربی تبدیل می‌شود، به‌صورت ذرات کلسترول (VLDL) وارد بدن می‌شود. اما تمام چربی به این صورت از کبد خارج نمی‌شود، بلکه مقداری از آن در کبد باقی می‌ماند. این اتفاق می‌تواند علائمی شبیه به کبد چرب ایجاد کند.

متأسفانه این یکی از مشکلات رو به رشد، به‌ویژه در کشورهای غربی است که با علائم متابولیک همراه است. مطالعات نشان می‌دهند که افراد مبتلا به کبد چرب حدودا ۲ تا ۳ مرتبه بیشتر از متوسط افراد جامعه فروکتوز مصرف می‌کنند. کبد تنها ارگان بدن است که قند فروکتور را تجزیه می‌کند؛ به همین دلیل، مصرف زیاد نوشیدنی‌هایی که شکر دارند، باعث پرکاری کبد و ضعیف شدن آن می‌شود.

۶. خوردن غذاهای حجیم

از آنجایی که اکثر فعالیت‌های کبدی در شب اتفاق می‌افتد، با وارد کردن حجم زیادی از مواد غذایی مخصوصا کره گیاهی به بدن، فعالیت کبد بیشتر از قبل می‌شود. دکتر جورج کازمیدز می‌گوید:

در وعده‌ی غذایی شب، به‌جای استفاده از مواد غذایی سنگین می‌توانید از چغندر و هویج خام استفاده کنید که برای تصفیه و بهبود کبد بسیار مفید هستند.

۷. استفاده از چربی‌های ترانس

روغن‌های هیدروژنه و فست‌فودها و میان وعده‌هایی مانند چیپس و پاپ کورن، حاوی مقدار زیادی چربی ترانس هستند. این نوع چربی‌ سبب افزایش کلسترول بد یا LDL و کاهش کلسترول خوب یا HDL می‌شود که منجر به ساخت پلاک‌های چربی در عروق می‌شوند. از سوی دیگر، مشخص شده است که چربی‌های ترانس، میزان تری‌گلیسرید و همچنین یک ترکیب حاوی چربی و پروتئین به نام لیپوپروتئین a را افزایش می‌دهند. هر دوی این ترکیبات در گرفتگی عروق نقش دارند.

۸. مصرف ویتامین‌ها و مکمل‌های گیاهی

شاید به‌سختی باور کنید که مصرف بعضی از مکمل‌های گیاهی در آسیب به کبد نقش دارند؛ هر چند این مکمل‌ها یا ویتامین‌ها در ظاهر صد درصد گیاهی به نظر می‌رسند. مهم‌ترین وظیفه‌ی کبد، دفع سموم و شکستن تمام ترکیباتی است که ما مصرف می‌کنیم. اما برخی از مواد می‌توانند به کبد آسیب برسانند. به دلیل اینکه مکمل‌های گیاهی به‌خوبی تحت نظارت نیست، هیچ راهی برای تعیین اینکه آیا یک مکمل برای شما مناسب است یا نه، وجود ندارد.

۹. داشتن استرس و خستگی جسمی

استرس بیش از حد و طولانی بر سلامت بدن مخصوصا کبد، تأثیر بدی می‌گذارد. مطالعه‌ای نشان می‌دهد که رابطه‌ی نزدیکی بین افسردگی با مرگ افراد وجود دارد و افسردگی به‌نوعی با بیماری‌های کبدی در ارتباط است. اگرچه برای قطعی شدن این نتایج، به ارزیابی‌های علمی بیشتری نیاز است؛ اما جامعه پزشکی این مطالعه را تأیید می‌کند که ذهن و بدن انسان به یکدیگر مرتبط هستند. بررسی‌ها نشان می‌دهند که خستگی، عصبانیت، استرس و بدخلقی باعث اختلال در عملکرد کبد می‌شود.

۱۰. نداشتن فعالیت بدنی

برای عملکرد بهتر کبدتان باید ورزش را به لیست کارهای هفتگی خود اضافه کنید؛ حتی اگر اضافه وزن هم نداشته باشید. به هنگام ورزش تعرق بدن افزایش پیدا می‌کند که برای دفع سموم از بدن مؤثر است و باعث استراحت کبد می‌شود. شاید برایتان جالب باشد که با رفتن به داروخانه و خرید دارویی از شر دردهای عضلانی، سردرد یا تب رها شوید؛ اما توجه داشته باشید که مصرف مداوم و زیاد این داروها می‌توانند آسیب جدی به کبد وارد کنند. دکتر براون می‌گوید:

مصرف مداوم داروها باعث تولید سم در بدن می‌شود؛ زیرا مانند هر ماده غذایی دیگر، این داروها از کبد عبور می‌کنند که باعث آسیب به این اندام می‌شوند.

۱۱. وابستگی شدید به مصرف دارو

استفاده‌ از دوز مناسب استامینوفن (۴۰۰۰ میلی‌گرم در روز) - که جزو داروهای بی‌ضرر است - مشکلی برای بدن ندارد؛ اما مصرف مداوم آن باعث اختلال در عملکرد کبد و حتی گاهی مرگ فرد می‌شود. استامینوفن در بسیاری از قرص‌های مسکن و شربت سرماخوردگی وجود دارد و بدون اینکه متوجه این دارو در شکل‌های مختلف آن شوید، آسیب‌های غیرقابل جبرانی به ارگان‌های بدن وارد می‌کند. برای اینکه دوز مناسب دارو را رعایت کنید، همیشه برچسب‌های روی داروها را به‌دقت بخوانید.

۱۲. انجام ندادن آزمایش‌های مربوط به کبد

آزمایش کلسترول خون و ضربان قلب، نسبت به سایر آزمایش‌ها نزد عموم مردم بسیار رایج است. درحالی‌که آزمایش‌های کبد به همان میزان مخصوصا برای افراد الکلی، ضروری است. دکتر براون در ادامه می‌گوید آزمایش‌ کبد باید روی افراد غیرالکلی نیز انجام گیرد؛ زیرا بیماری‌های کبدی دیگری نیز هستند که هیچ ارتباطی با مصرف الکل ندارند. همچنین او می‌افزاید که بسیاری از این آزمایش‌های کبدی با یک آزمایش ساده قابل تشخیص هستند و برخی دیگر نیاز به نمونه‌برداری از کبد دارند.