قایق های تندرو نوعی از شناورهای کوچک و با سرعت بالا هستند که در حوزه های گشت دریایی، حفاظت از مرزهای آبی و دفاع از حملات و تهاجم های احتمالی متجاوزان مانند دزدان دریایی و کشورهای متخاصم به مرزهای آبی و دریاهای یک کشور کاربرد فراوان دارند.

کشورمان هم پیش از پیروزی انقلاب اسلامی با خرید ناو‌های و ناوچه‌ها می‌توان قدرتمندترین کشور منطقه در حوزه دریا بود، اما پس از پیروزی انقلاب اسلامی و تهاجم دشمن بعثی فرماندهان نظامی سپاه در حوزه دریا به این فکر افتادند که برای وظایف یادشده از نوعی شناور‌های تندرو با قابلیت نصب انواع سلاح مانند مین‌های دریایی، پرتابگر‌های راکت های کوتاه برد و تیربار‌های ۷.۱۲ میلیمتری داشتند، بهره ببرند.

باشگاه خبرنگاران جوان قصد دارد طی مجموعه گزارش‌هایی، قایق های تندروی بومی و ساخت داخل را معرفی کند. 

قایق تندروی سراج

در نخستین گزارش از این مجموعه به بررسی قایق تندروی سراج پرداختیم که یک قایق تندرو تهاجمی راکت انداز، رادار گریز و یا طراحی متناسب با مناطق آب و هوایی گرمسیری است که روز اول شهریورماه سال ۸۹ توسط سردار وحیدی وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح رونمایی شد.  این شناور توسط سازمان صنایع دریایی وزارت دفاع کشورمان و از جنس فایبرگلاس ساخته شده که مجهز به امکانات پیشرفته بومی مخابراتی و ناوبری الکترونیکی است.

قایق تندروی یا مهدی (عج)

در دومین گزارش قایق تندروی یا مهدی(عج) را بررسی کردیم که یک قایق بدون سرنشین پرسرعت، مجهز به حسگر‌های مختلف و دارای سه مقر پرتاب راکت است. این شناور با بدنه کامپوزیتی دارای سطح مقطع راداری پایین بوده و می‌تواند به صورت کنترل از راه دور هدایت شود. طرح قایق «یامهدی عج» در واقع الهام گرفته از قایق  های سرنشین دار دونفره گشتی طراحی شده است که در اصطلاح از آن با عنوان کاتاماران نام برده می شوند که قایق های این رده توان حرکت سریع در دریاهای مواج را دارد.

قایق تندروی ذوالفقار

سومین گزارش از این مجموعه به بررسی قایق تندروی ذوالفقار پرداختیم که یک شناور گشت دریایی و تهاجمی بوده که براساس ایده حمله سریع به کشتی‌های دشمن طراحی و مجهز به موشک‌های ضد کشتی میانبرد و سامانه راداری تولید و تجهیز شده‌است. طول این قایق در حدود ۱۶ متر، پهنای بدنه حدود ۴ متر، ارتفاع ستون ۱ متر، بارگیری استاندارد ۱۴ تن بوده که با دارابودن دو موتور دیزلی سرعتی در حدود ۵۲ گره دریایی معادل ۹۷ کیلومتر بر ساعت تولید کرده که برای این قایق بُرد عملیاتی ۳۲۰ مایل دریایی معادل حدود ۵۷۶ کیلومتر تولید می‌کند.

قایق تندروی آذرخش

چهارمین گزارش از این مجموعه به بررسی قایق تندروی آذرخش اختصاص داشت که از انواع قایق‌های دوبدنه سبک موشک انداز که از طریق روش مهندسی معکوس بومی شده و در سازمان صنایع دریایی کشورمان تولید شده است. امکان تسلیح آن با رده‌های مختلفی از سلاح‌های سبک ضد کشتی وجود دارد. این قایق از سال ۸۰ به سازمان رزم نیروی دریایی سپاه پاسداران الحاق شد.

پنجمین گزارش از این مجموعه به بررسی قایق پرنده باور اختصاص دارد که بررسی آن را در ادامه مطالعه می کنید.

قایق پرنده باور

قایق‌های پرنده یا ادوات اثرسطحی نوعی از وسایل دوزیست آبی- هوایی محسوب می‌شوند که ضمن دارا بودن قابلیت نشستن و بلند شدن از روی آب، با طراحی خاص خود از پدیده اثرسطحی استفاده کرده و قابلیت‌های عملیاتی خود را افزایش می‌دهند.

با توجه به طراحی ویژه این وسایل می‌توان گفت که قایق پرنده هواپیمایی نیست که به آن قابلیت آب نشینی داده اند بلکه (از نظر انتظارات عملیاتی) قایقی است که به آن قابلیت پرواز در ضمن استفاده از یک پدیده فیزیکی ساده را داده اند.

از جمله مزیت‌های یک قایق پرنده این است که هر منطقه‌ای در دریا می‌توان محل آغاز ماموریت آن باشد و در صورت لزوم در هر منطقه‌ای فرود آمده و در عوارض ساحلی خود را پنهان کند. این نوع وسایل پس از جنگ جهانی دوم مورد توجه واقع شدند و اولین نمونه‌های عملیاتی آن‌ها ساخت شوروی سابق بوده است.

وجود قایق پرنده ایرانی باور برای نخستین بار در پنجمین روز از رزمایش پیامبر اعظم در فروردین ماه سال ۸۵ اعلام شد. هر چند این خبر در آن زمان بازتاب بسیار بالایی توام با اظهار شگفتی از توان کشورمان در ساخت این وسیله داشت، اما پس از تحویل تعداد ۱۲ فروند از آن در مهرماه سال ۱۳۸۹ تحت هدایت خلبانان آموزش دیده که بیانگر عملیاتی شدن کامل باور بود، برخی عناصر مغرض که همواره سعی در مخدوش جلوه دادن توانمندی‌های بومی کشور را دارند، این بار نیز وارد عمل شده و با دستاویز قرار دادن شباهت باور ۲ و یک نمونه ساخت شوروی سابق، سعی در بی ارزش کردن این دستاورد مهم داشتند.

سرعت قایق پرنده باور ۱۸۵ کیلومتر بر ساعت (۱۰۰ نات) تا بیش از ۱۹۰ کیلومتر بر ساعت بوده و ارتفاع پروازی معمول آن یک تا ۵ متر و تا سقف چند ده متر عنوان شده است.

نسل های بعدی قایق  پرنده باور با نام های باور ۲، ۳ و ۴ محصول سازمان‌های صنایع دریایی و هوایی و دانشگاه صنعتی مالک اشتر وزارت دفاع، هم مانند نسل اول آن، ماموریت گشت زنی و شناسایی بر روی دریا را انجام می‌دهند. آنچه تا به حال در رابطه با تجهیزات و تسلیحات باور اعلام شده است عبارت است از: برخورداری از دوربین‌های مختلف دید در روز و شب با قابلیت‌های ارسال بی درنگ اطلاعات و همچنین حمل تیربار، ضمن این که عنوان شده است که در آینده نزدیک راکت و موشک‌های ضد شناور نیز به این قایق پرنده افزوده خواهد شد.

باور در رسانه های خارجی

پایگاه های خبری BELLINGECAT و NATIONALINTEREST هم طی گزارشی با ذکر ویژگی های این قایق این شناورها را بررسی کردند.