چندی است به موضوع انتخاب دوربین مناسب برای عکاسی در شرایط مختلف و از سوژه های متفاوت می پردازیم. در کنار معرفی تنظیمات مورد نیاز برای هر یک، چند مدل دوربین را هم به لیست مان اضافه می کنیم. البته همان گونه در هفته های گذشته دیده اید، داستان به همین ختم نمی شود و با اضافه کردن نکات آموزشی به انتهای راهنما، با چند نمونه عکس، برخی ریزه کاری های عکاسی در هر یک از شرایط مورد نظر را هم اضافه می کنیم.
هدف ما در مجموعه راهنماهای شرایط مختلف عکاسی هم این بوده تا علاقه مندان را با زمینه های مختلف ممکن در دنیای وسیع علم- هنر عکاسی آشنا کنیم، تا با توجه به علاقه و نیازشان موضوع تخصصی خود را انتخاب کرده و امکانات لازم را تهیه کنند. در هفته های گذشته به این موضوعات پرداختیم:
در ادامه مطلب با نارنجی همراه باشید تا این هفته به عکاسی سیاه و سفید بپردازیم.
به دنبال چه هستیم
کاری که سنسور همه دوربینها انجام می دهند، اندازه گیری سطوح مختلف نور ورودی به دوربین است. آنها به طور ذاتی رنگ را نمی فهمند. بلکه رنگها توسط فیلترها، منشورها یا لایه های متعددی که بر سر راه تنالیته های ناخواسته قرار می گیرد، احساس می شوند. و نتایج به شکل تصویر نهایی که شما می بینید، گرد هم می آیند.
اگر شما تمام این اطلاعات رنگی را حذف کنید و تنها بر تفاوت های سطوح نوری در قاب عکس تمرکز کنید، آنگاه یک عکس تک رنگِ سیاه و سفید خلق خواهد شد. و البته برای داشتن چنین تصاویری بهتر است در هنگام خرید دوربین به آن توجه داشته باشید.
خلق عکس سیاه و سفید درون دوربین
Leica M Monochrom تنها دوربین فول فریم (سنسور کامل ۳۵ میلیمتری) بازار است که به طور اختصاصی برای عکاسی سیاه و سفید تولید شده است. البته قیمت بدنه این دوربین بدون لنز بیش از ۶۰۰۰ پوند است و مسلما برای یک کاربر عادی یا نیمه حرفه ای اصلا گزینه مقرون به صرفه ای نیست. لذا باید به دنبال انتخاب های دیگری باشیم.
پس بهتر است دنبال دوربینی باشید که تنظیمات monochrome یا «سیاه و سفید» را داشته باشد. تقریبا تمام دوربین های کامپکت بازار چنین امکانی دارند. اما اگر در خصوص کسب بهترین نتیجه در هنگام عکاسی حساس هستید، به دنبال مدلی باشید که تنظیمات کنتراست را هم در اختیارتان بگذارد. اگر دوربین شما امکان شبیه سازی فیلم سیاه و سفید یا مونوکروم را داشته باشد که بسیار بهتر است.
در دوربینهای عادی، معمولا حالت عکاسی مونوکروم از اطلاعات رنگ ضبط شده در عکس استفاده می کند تا یک تصویر تک رنگ greyscale را شبیه سازی کند. برای کسب بهترین نتیجه، لازم است که بیشترین دامنه رنگی و تونالیته ممکن را در عکس تان ثبت کرده باشید. یک آسمان نسبتا ابری با اختلاف اندک میان سطوح نور ابرها و آبی پشت شان، در عکس تک رنگ ممکن است بدون جذابیت و کسل کننده به نظر برسد.
بنابراین، دوربینی را انتخاب کنید که دسترسی آسانی به تنظیمات جبران نوردهی (exposure compensation) داشته باشید، و بهتر است این امکان به صورت دکمه ای مجزا یا بخشی از تنظیمات چرخک بالای دوربین باشد. با این کار می توانید سریعا میزان حساسیت را پایین بیاورید تا شانس ثبت بافت بیشتری را در عکس داشته باشید.
به عنوان جایگزین، استفاده از دوربینی با فیلتر چگالی طبیعی (فیلتر ND) یا قرار دادن چنین فیلتری روی دوربین هم می تواند ترفند خوبی باشد.
تولید تصاویر سیاه و سفید پس از عکاسی
اگر هیچ یک از این گزینه ها امکان پذیر نیستند، شما هنوز هم می توانید پس از اتمام عکاسی، با بهره گیری از ابزارهایی چون ادوبی فتوشاپ یا لایت روم، تصاویر سیاه و سفید خوبی داشته باشید. هر دو اپلیکیشن، ابزارهای عالی برای تبدیل عکس ها به سیاه و سفید دارند.
برای اینکه نتایج مناسبی به دست آورید، سعی کنید در صورت امکان تصاویر اصلی را با فرمت raw تهیه کرده و با آنها کار کنید. برای این کار باید هنگام عکاسی، در تنظیمات دوربین فرمت ذخیره سازی را raw انتخاب کنید.
امروزه تمامی دوربین های DSLR و بسیاری از کامپکت های با لنز قابل تعویض از فرمت raw پشتیبانی می کنند. البته در کامپکت های رده بالا هم می توانید نمونه های این چنینی بیابید. به خاطر داشته باشید که اگر هنگام عکاسی تصاویر سیاه و سفید را به صورت raw ذخیره کنید، آنها هنوز تمامی اطلاعات رنگی عکس را درون خود ذخیره دارند و در مرحله پس از تولید لازم است این داده ها را حذف نمایید .
اگر هم نمی توانید از پس هزینه دوربینی با امکان ذخیره فرمت raw بر بیاید، حداقل یک دوربین کامپکت با قابلیت عکاسی HDR را انتخاب کنید. در این حالت دوربین از یک صحنه به سرعت چندین عکس متوالی با نوردهی های مختلف گرفته و آنها را در یک قاب با هم ادغام می کند.
این موضوع باعث می شود که سطح جزئیات و اطلاعات جمع آوری شده در عکس افزایش یافته، هم سایه ها و هم روشنایی ها در دو سوی طیف تشدید شوند. تبدیل چنین عکسی به سیاه و سفید، با بافت های بیشتری همراه است و جزئیات با دقت بسیار بیشتر و تاثیر گذارتری منعکس خواهند شد.
امکانات بهینه دوربین ویژه عکاسی سیاه و سفید:
* شبیه ساز فیلم سیاه و سفید
* دسترسی آسان به تنظیمات جبران نوردهی
* ذخیره عکس ها با فرمت raw
* حالت عکس برداری HDR
وقتی این ایستگاه زیرزمینی در لیسبون را به صورت تمام رنگی ببینید، تنها یک راهروی بتونی غیرجذاب به چشمتان خواهد آمد. اما هنگامی که آن را به تصویری سیاه و سفید تبدیل کنید، بازتاب نور روی کف کاملا صیقلی آن یک شکل کمانی جذاب را خلق می کند، که کشیده شدن به گوشه های قاب یک عکس برجسته را رقم زده است.
برخی سوژه ها بلافاصله بعد از عکاسی تمایل خودشان را به درمان تک رنگی نمایان می سازند. این بنا بین سالهای ۱۹۲۷ تا ۱۹۳۱ ساخته شده و هنگامی که رنگ ها را از آن بزدایید، تصویر اعتبار و ارزش بیشتری می یابد. و نتیجه نهایی بیشتر شبیه یک ربات از همان دهه خواهد بود.
از مونوکروم برای پنهان ساختن جزئیات ناخواسته بهره ببرید. این چشم انداز از شهر اینورنس اسکاتلند، تعدادی از ساختمان های قدیمی جذاب آن نشان می دهد. اما اگر آن را به صورت رنگی ثبت کنیم، جاده مدرن شهر بر حس غالب تصویر چیره خواهد گشت. اما عکسبرداری سیاه و سفید باعث می شود که خیابان چندان به چشم نیامده و همچنان کلیسا و خانه ها در مرکز توجه باشند.
این قفسه های پر از تلویزیون در میانه جنگلهای لیتوانی، در تصاویر سیاه و سفید بسیار گیرا و موثرتر هستند. به لطف جعبه های مشکی و پارچه های برزنتی سفید به همراه نمایشگرهای خاکستری، آنها تبدیل به یک سوژه عظیم سیاه و سفید شده اند. لذا با عکاسی سیاه و سفید، شما به راحتی رنگ های سبز مزاحم درختان اطراف را حذف می کنید.
پرتوهای خورشید همیشه طلایی نیستند. این ستون های نور (محصول شعله های گرگ و میش آفتاب) که از پنجره های سقف کلیسای سنت پیتر واتیکان به درون می آیند، در عکس های سیاه و سفید هم به خوبی تصاویر رنگی می درخشند. کنتراست و تباین میان نور و تاریکی بخش درونی سقف، به این تصویر تشخص ویژه ای بخشیده است.
تونالیته مونوکروم گاهی می تواند در پس زمینه عکس شما راوی داستانهای دور و درازی باشد. با عکاسی سیاه و سفید از این سایت مخروبه آزمایش های اتمی، به خوبی می توان احساس مرعوب کننده و خوف انگیز آن را منتقل کرد. کنتراست قوی در بخش زیرین ابرها لحن عکس را تشدید کرده و به آن حس یک هوای شوم و طوفانی را داده است.